Zakaz pakowania warzyw i owoców w plastikowe opakowania przetestowała Francja, jednak teraz zmienia przepisy. Plastikowe opakowania owoców i warzyw ogranicza też Hiszpania. Polskie ministerstwo klimatu pracuje nad ograniczeniem opakowań z plastiku, ale nie zamierza wychylać się poza unijną dyrektywę.
Francja zmienia zakaz pakowania owoców w plastik
Francuski rząd w 2020 roku przyjął ustawę o gospodarce o obiegu zamkniętym. Wprowadziła ona zakaz od 2022 roku pakowania warzyw i owoców w opakowania z tworzyw sztucznych. Zakaz objął ilości do 1,5 kg, w tym banany, jabłka, gruszki i paprykę. Jednocześnie wskazano wyjątki od reguły, ze względu na możliwość psucia się owoców sprzedawanych luzem. W ten sposób wyeliminowano rocznie ponad miliard niepotrzebnych plastikowych opakowań.
Francja musi jednak zmienić to rozporządzenie, ponieważ zaskarżyły je organizacje producentów plastikowych opakowań oraz producenci owoców i warzyw, a europejski Trybunał Sprawiedliwości stanął po ich stronie. Rozporządzenie wymienia długą listę wyjątków od zakazu, ale nie wszystkie wymienione na nim warzywa i owoce rzeczywiście mogą psuć się luzem.
Czytaj także: Kaucja za butelki plastikowe i szklane. Są szczegóły
Francuski rząd jednak nie poddaje się i zamierza pod koniec marca tego roku przygotować nowe rozporządzenie. Ten nowy tekst będzie również zawierał wykaz owoców i warzyw na stałe wyłączonych z zakazu – zapowiedziało ministerstwo ekologii.
Hiszpania: zakaz pakowania wybranych owoców i warzyw
Hiszpania miała od 2023 roku także zakazać pakowania w plastik owoców i warzyw. Przepisy są już częściowo gotowe. Od tego roku obowiązują opłaty za jednorazowe opakowania, ponieważ Hiszpanie już implementowali dyrektywę w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (tzw. dyrektywa SUP).
Ze swojej strony hiszpańscy sprzedawcy detaliczni żywności muszą podjąć niezbędne środki, aby oferować luzem te świeże owoce i warzywa, które są sprzedawane w całości. Obowiązek ten nie dotyczy owoców i warzyw pakowanych w partiach o masie 1,5 kilograma lub więcej. Ponadto wyjątki obejmą owoce i warzywa z chronioną lub zarejestrowaną odmianą, o wskazanej zróżnicowanej jakości, pochodzenia ekologicznego, a także te, które stwarzają ryzyko zepsucia lub uschnięcia w przypadku sprzedaży luzem. Wszytko zostanie określone w zarządzeniu Ministerstwa Rolnictwa, Rybołówstwa i Żywności. Po opublikowaniu tego wykazu przedsiębiorcy będą mieli 6 miesięcy na dostosowanie się.
W celu promowania sprzedaży żywności luzem, zwłaszcza w przypadkach, gdy opakowanie nie wnosi do produktu żadnej wartości dodanej, detaliści zajmujący się sprzedażą żywności o powierzchni równej lub większej niż 400 m² przeznaczą co najmniej 20 proc. swojej powierzchni sprzedaży do oferty produktów prezentowanych bez opakowania podstawowego, w tym sprzedaży luzem lub w opakowaniach wielokrotnego użytku.
Hiszpańskie Ministerstwo Transformacji Ekologicznej i Wyzwań Demograficznych
Polskie przepisy o plastikowych opakowaniach
Polski rząd jak dotąd nie implementował dyrektywy SUP. Nad projektem zmiany ustawy o obowiązkach przedsiębiorców (numer UC73) prace trwają już prawie dwa lata. Ta ustawa zakaże opakowań z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych oraz pojemników na żywność z polistyrenu ekspandowanego. Na tę chwilę Ministerstwo Klimatu i Środowiska nie planuje wprowadzenia zakazu pakowania warzyw i owoców w plastik – poinformowało nas MKiŚ.
W planach są także kaucje za butelki szklane i plastikowe, a branża producentów żywności już wręcz apeluje, by przyspieszyć nad tym prace.
Istnieje realne zagrożenie, że system kaucyjny może nie być uchwalony w tej kadencji Sejmu, co oznacza, że znaczące zwiększenie zbiórki i recyklingu odpadów opakowaniowych po napojach, w tym butelek PET, zamiast już w roku 2025, będzie możliwe najwcześniej w 2030.
Polska Federacja Producentów Żywności
Za wprowadzeniem systemu kaucyjnego jest prawie 90 proc. polskich konsumentów i cała branża napojowa. Jak argumentuje PFPŻ, dzięki temu z parków, lasów i ulic znikną puste butelki PET i puszki po napojach. Kaucje przyczynią się również do poprawy czystości powietrza, bo butelki PET przestaną być spalane w piecach.