System kaucyjny za opakowania w Polsce obejmie butelki plastikowe i szklane, ale nie wszystkie. Teraz dobrowolnie producenci decydują się zwykle na kaucje za butelki po piwie. To się ma zmienić, ale jeszcze trochę poczekamy na nowe regulacje.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska przedstawiło założenia reformy zbiórki opakowań. Teraz cały koszt zbieranie góry plastiku, szkła i papieru ponoszą niemal wyłącznie mieszkańcy, płacąc zawrotne rachunki za śmieci. To się ma powoli zmieniać od 2023 roku.
Kaucje za butelki plastikowe i szklane
Według propozycji, system ma być dobrowolny, ale jednocześnie pewien typ butelek będzie musiał być właśnie tak zbierany. Chodzi o butelki szklane do pojemności 1,5 litra oraz butelki plastikowe do 3 litrów.
Sklepy powyżej 100 metrów kwadratowych będą musiały przyjąć z powrotem takie butelki. Nie trzeba będzie okazywać paragonu, ale też sklep nie będzie miał obowiązku przyjąć butelek, jeśli nie ma w ofercie tego produktu. Jeśli nie ma w ofercie na przykład coca-coli, to nie będzie musiał taki sklep butelek po coca-coli przyjmować.
Natomiast sklepy mniejsze, o powierzchni do 100 metrów kwadratowych, będą mogły też odbierać butelki z kaucją, ale nieobowiązkowo. To oczywiście ma zależeć od umowy z producentem.
Ile wyniesie kaucja?
Najtrudniej jest uzyskać informację, ile będą takie kaucje wynosiły. Mają być na tyle niskie, by nie powodowały wzrostu cen produktów i na tyle wysokie, by opłacało się butelki plastikowe i szklane oddawać.
Chcemy zostawić dobrowolność przedsiębiorcom, by sami określili stawkę.
Jacek Ozdoba, wiceminister klimatu i środowiska
Wiceminister klimatu Jacek ozdoba zadeklarował tez, że na opakowaniach wreszcie pojawi się oznakowanie, gdzie co wyrzucić. Teraz mamy pięć koszy i często nie wiemy, do którego wyrzucić dane opakowania. Największe problemy są zwykle z tym, gdzie wyrzucić karton po mleku albo blistry po lekach.
Czytaj także: Gdzie wyrzucić karton po mleku
Kiedy kaucje za butelki wejdą w życie? Czy obejmą też puszki?
To jest wstępna propozycja, jak zaznaczył wiceminister Ozdoba – system może zostać uzupełniony o puszki aluminiowe.
Prawo wejdzie w życie 1 stycznia 2023 roku. Producenci będą mieli dwa lata na ustanowienie własnego systemu zbierania i kaucji. Może się okazać, że wprowadzą recyklomaty, jeśli im się będzie to opłacało.
Warto widzieć, że obowiązek zapewnienia selektywnego zbierania butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3 l wraz z ich zakrętkami i wieczkami wynosi 77 procent w 2025 r. oraz 90 proc. w 2029 r.
Butelki plastikowe do 3 litrów i szklane do 1,5 litra, jeśli nie zostaną zebrane w ramach systemu kaucyjnego, nie będą wliczane do poziomów selektywnego zbierania. A brak spełnienia tych poziomów oznacza konieczność zapłaty opłaty produktowej.
Jak to robią inni?
System kaucyjny w Europie funkcjonuje w 10 krajach: Chorwacji, Danii, Estonii, Finlandii, Holandii, Islandii, Litwie, Niemczech, Norwegii i Szwecji. Zbiera się głównie butelki szklane, butelki z tworzyw sztucznych (głównie PET) oraz opakowania z metali (aluminium i stal).
W Chorwacji kaucja jest równa 0,07 euro za opakowanie, w Niemczech – 0,25 euro. W Finlandii kaucja dla szkła wynosi 0,1 euro, metalu 0,15 euro, tworzywa sztucznego 0,10–0,40 euro.