Kaucja za butelki plastikowe i szklane. Są szczegóły

System kau­cyj­ny za opa­ko­wa­nia w Polsce obej­mie butel­ki pla­sti­ko­we i szkla­ne, ale nie wszyst­kie. Teraz dobro­wol­nie pro­du­cen­ci decy­du­ją się zwy­kle na kau­cje za butel­ki po piwie. To się ma zmie­nić, ale jesz­cze tro­chę pocze­ka­my na nowe regulacje. 

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przed­sta­wi­ło zało­że­nia refor­my zbiór­ki opa­ko­wań. Teraz cały koszt zbie­ra­nie góry pla­sti­ku, szkła i papie­ru pono­szą nie­mal wyłącz­nie miesz­kań­cy, pła­cąc zawrot­ne rachun­ki za śmie­ci. To się ma powo­li zmie­niać od 2023 roku.

Kaucje za butelki plastikowe i szklane

Według pro­po­zy­cji, sys­tem ma być dobro­wol­ny, ale jed­no­cze­śnie pewien typ bute­lek będzie musiał być wła­śnie tak zbie­ra­ny. Chodzi o butel­ki szkla­ne do pojem­no­ści 1,5 litra oraz butel­ki pla­sti­ko­we do 3 litrów. 

Sklepy powy­żej 100 metrów kwa­dra­to­wych będą musia­ły przy­jąć z powro­tem takie butel­ki. Nie trze­ba będzie oka­zy­wać para­go­nu, ale też sklep nie będzie miał obo­wiąz­ku przy­jąć bute­lek, jeśli nie ma w ofer­cie tego pro­duk­tu. Jeśli nie ma w ofer­cie na przy­kład coca-​coli, to nie będzie musiał taki sklep bute­lek po coca-​coli przyjmować. 

Natomiast skle­py mniej­sze, o powierzch­ni do 100 metrów kwa­dra­to­wych, będą mogły też odbie­rać butel­ki z kau­cją, ale nie­obo­wiąz­ko­wo. To oczy­wi­ście ma zale­żeć od umo­wy z producentem. 

Ile wyniesie kaucja?

Najtrudniej jest uzy­skać infor­ma­cję, ile będą takie kau­cje wyno­si­ły. Mają być na tyle niskie, by nie powo­do­wa­ły wzro­stu cen pro­duk­tów i na tyle wyso­kie, by opła­ca­ło się butel­ki pla­sti­ko­we i szkla­ne oddawać. 

Chcemy zosta­wić dobro­wol­ność przed­się­bior­com, by sami okre­śli­li stawkę.

Jacek Ozdoba, wice­mi­ni­ster kli­ma­tu i środowiska

Wiceminister kli­ma­tu Jacek ozdo­ba zade­kla­ro­wał tez, że na opa­ko­wa­niach wresz­cie poja­wi się ozna­ko­wa­nie, gdzie co wyrzu­cić. Teraz mamy pięć koszy i czę­sto nie wie­my, do któ­re­go wyrzu­cić dane opa­ko­wa­nia. Największe pro­ble­my są zwy­kle z tym, gdzie wyrzu­cić kar­ton po mle­ku albo bli­stry po lekach. 

Czytaj tak­że: Gdzie wyrzu­cić kar­ton po mleku

Kiedy kaucje za butelki wejdą w życie? Czy obejmą też puszki?

To jest wstęp­na pro­po­zy­cja, jak zazna­czył wice­mi­ni­ster Ozdoba – sys­tem może zostać uzu­peł­nio­ny o pusz­ki aluminiowe. 

Prawo wej­dzie w życie 1 stycz­nia 2023 roku. Producenci będą mie­li dwa lata na usta­no­wie­nie wła­sne­go sys­te­mu zbie­ra­nia i kau­cji. Może się oka­zać, że wpro­wa­dzą recy­klo­ma­ty, jeśli im się będzie to opłacało. 

Warto widzieć, że obo­wią­zek zapew­nie­nia selek­tyw­ne­go zbie­ra­nia bute­lek jed­no­ra­zo­we­go użyt­ku z two­rzyw sztucz­nych na napo­je o pojem­no­ści do 3 l wraz z ich zakręt­ka­mi i wiecz­ka­mi wyno­si 77 pro­cent w 2025 r. oraz 90 proc. w 2029 r. 

Butelki pla­sti­ko­we do 3 litrów i szkla­ne do 1,5 litra, jeśli nie zosta­ną zebra­ne w ramach sys­te­mu kau­cyj­ne­go, nie będą wli­cza­ne do pozio­mów selek­tyw­ne­go zbie­ra­nia. A brak speł­nie­nia tych pozio­mów ozna­cza koniecz­ność zapła­ty opła­ty produktowej.

Jak to robią inni?

System kau­cyj­ny w Europie funk­cjo­nu­je w 10 kra­jach: Chorwacji, Danii, Estonii, Finlandii, Holandii, Islandii, Litwie, Niemczech, Norwegii i Szwecji. Zbiera się głów­nie butel­ki szkla­ne, butel­ki z two­rzyw sztucz­nych (głów­nie PET) oraz opa­ko­wa­nia z meta­li (alu­mi­nium i stal). 

W Chorwacji kau­cja jest rów­na 0,07 euro za opa­ko­wa­nie, w Niemczech – 0,25 euro. W Finlandii kau­cja dla szkła wyno­si 0,1 euro, meta­lu 0,15 euro, two­rzy­wa sztucz­ne­go 0,10–0,40 euro.