Zepsuta pralka, lodówka, zmywarka? Sprawdź, co możesz zrobić

Sprzęty AGD m.in. pral­ki, pie­kar­ni­ki i eks­pre­sy do kawy oraz RTV w tym gło­śni­ki, tele­wi­zo­ry czy wie­że to tra­dy­cyj­ne pozy­cje na liście arty­ku­łów chęt­nie kupo­wa­nych na raty, ponie­waż są to spo­re wydat­ki w budże­tach rodzin. Niespodziewana awa­ria takich urzą­dzeń zawsze sta­no­wi nie­mi­łą nie­spo­dzian­kę. W Unii Europejskiej orga­ni­za­cje kon­su­menc­kie wal­czą o pra­wo do napra­wy i ogra­ni­cze­nie prak­tyk, któ­re okre­śla­ne są jako posta­rza­nie sprzętów.

Niektóre awa­rie da się jed­nak wcze­śniej prze­wi­dzieć i na pew­no moż­na przy­go­to­wać się, co w takiej sytu­acji zro­bić. Sprzęt nie­rzad­ko wcze­śniej daje znać, że coś zaczy­na szwan­ko­wać. Zacina się, prze­cie­ka, nie dzia­ła we wszyst­kich try­bach. Ma na to wpływ też złe użyt­ko­wa­nie sprzę­tu. Wczesne wykry­wa­nie drob­nych  uste­rek pozwa­la unik­nąć poważ­niej­szych awa­rii. Nie zawsze jed­nak zauwa­ża­my pierw­sze symp­to­my psu­cia się urzą­dze­nia, czę­sto igno­ru­je­my je i liczy­my, że sko­ro dzia­ła – to dzia­łać będzie. Sami pro­si­my się wte­dy o więk­sze uszko­dze­nia. Zamiast więc cze­kać, aż zepsu­je się na dobre – spró­buj­my na wcze­snym eta­pie pro­fe­sjo­nal­nej naprawy.

Kiedy psują się urządzenia

Większe lub mniej­sze uster­ki są wpi­sa­ne w cykl życia wszyst­kich elek­trycz­nych i elek­tro­nicz­nych urzą­dzeń. Potrafimy nawet oce­nić mniej wię­cej czas, kie­dy urzą­dze­nia zaczy­na­ją się psuć. W bada­niu prze­pro­wa­dzo­nym na zle­ce­nie fir­my Tauron 37 proc. respon­den­tów oce­ni­ło, że sprzęt RTV/​AGD ule­ga awa­rii zaraz po usta­niu gwa­ran­cji pod­sta­wo­wej. Co trze­ci ankie­to­wa­ny uznał, że ma to miej­sce rok–dwa lata po zakoń­cze­niu gwa­ran­cji pod­sta­wo­wej. Najrzadziej bada­ni wska­zy­wa­li, że sprzęt psu­je się pod­czas okre­su gwa­ran­cji podstawowej.

Prawo do naprawy

Postarzanie sprzę­tu jest trud­ne do udo­wod­nie­nia, ale pro­blem moc­no pod­no­si­ły gru­py repre­zen­tu­ją­ce kon­su­men­tów. To spo­wo­do­wa­ło, że Komisja Europejska przy­ję­ła w 2019 roku pakiet roz­wią­zań, któ­ry obli­gu­je pro­du­cen­tów do zapew­nie­nia „pra­wa do napra­wy”. Początkowo doty­czy to zapew­nie­nia przez odpo­wied­nio dłu­gi okres czę­ści i akce­so­riów, któ­re kon­su­men­ci mogą sami wymie­nić. Pierwsze wymo­gi zaczną obo­wią­zy­wać w 2021 roku. „Prawo do napra­wy” to hasło, któ­re nadal roz­pa­la deba­tę w Europie. Parlament Europejski chce tu moc­niej­szych ure­gu­lo­wań, by rze­czy­wi­ście wydłu­żyć życie sprzę­tów elek­tro­nicz­nych.

Nie przepłacaj

Połowa Polaków, któ­rym psu­je się sprzęt, nie jest w sta­nie powie­dzieć, czy war­to go napra­wiać – wyni­ka z rapor­tu Taurona. Jednocześnie dwie trze­cie przy­zna­je, że napra­wia­nie jest bar­dziej eko­lo­gicz­ne niż kupo­wa­nie nowe­go mode­lu. To, czy napra­wiać zepsu­te urzą­dze­nie naj­le­piej zosta­wić fachow­com. Jak się oka­zu­je, w przy­pad­ku naj­cen­niej­szych i naj­po­trzeb­niej­szych urzą­dzeń – kom­pu­te­rów, lap­to­pów, pral­ki – jeste­śmy w sta­nie wydać ponad 300 zł na napra­wę. Na nowe mode­le wyda­li­by­śmy 2–3 tys. zł, a nawet wię­cej. To poważ­na pozy­cja w domo­wym budże­cie. Badanie Santander Consumer Bank doty­czą­ce zaku­pów na raty w skle­pach sta­cjo­nar­nych poka­za­ło, że tra­dy­cyj­nie już na liście arty­ku­łów zna­la­zły się sprzę­ty AGD m.in. pral­ki, pie­kar­ni­ki i eks­pre­sy do kawy oraz RTV w tym gło­śni­ki, tele­wi­zo­ry czy wie­że. Na pierw­szym miej­scu pod wzglę­dem licz­by zawar­tych umów sta­cjo­nar­nych w paź­dzier­ni­ku upla­so­wał się sprzęt AGD, a na dru­gim RTV.

Kupuj z głową

Jeśli jed­nak się już oka­że, że nie da się danej rze­czy napra­wić, to wybierz urzą­dze­nie, któ­re ma wyż­szą kla­sę ener­ge­tycz­ną, a zaosz­czę­dzisz rocz­nie kil­ka­dzie­siąt zło­tych na rachun­kach. Niech przy­kła­dem będzie pral­ka. Model z kla­są A+ ma rocz­ne ważo­ne zuży­cie ener­gii na pozio­mie nie­speł­na 200 kWh, zaś kla­sa A+++ to oko­ło 120 kWh. Do tego bar­dziej efek­tyw­na pral­ka zuży­wa o metr sze­ścien­ny wody mniej w cią­gu roku. Szybkie prze­li­cze­nie pozwa­la oce­nić, że w kie­sze­ni zosta­je 70–80  zł rocz­nie. Ostateczne oszczęd­no­ści zale­żą od tego, jak czę­sto robisz pra­nie i w jakim programie.

Nie warto trzymać elektrośmieci

Część kon­su­men­tów kupu­je wypo­sa­że­nie RTV/​AGD, ponie­waż chce mieć now­szy model. Usterka jest tyl­ko pre­tek­stem do zaku­pów. W tym wypad­ku war­to jed­nak roz­wa­żyć jesz­cze jed­ną opcję – sprze­daż uży­wa­nych rze­czy. Drobna napra­wa może wystar­czyć do tego, by sprzęt dzia­łał i został potem korzyst­nie sprze­da­ny. Przyniesie to nie tyl­ko zysk sprze­da­ją­ce­mu i korzy­ści eko­lo­gicz­ne, ale też da radość tym, któ­rych nie stać na rze­czy nowe.