Edukacja klimatyczna w polskich szkołach

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przy­go­to­wa­ło mate­riał edu­ka­cyj­ny dla szkół pod­sta­wo­wych o zmia­nach kli­ma­tu. Wiedza przy­da się nie tyl­ko nauczy­cie­lom i dzie­ciom, ale powin­ny po nią się­gnąć tak­że te oso­by, któ­re powąt­pie­wa­ją w skut­ki zmian kli­ma­tycz­nych. Edukacja kli­ma­tycz­na nie jest obo­wiąz­ko­wa. Resort kli­ma­tu i Ministerstwo Edukacji i Nauki zachę­ca­ją jed­nak do korzy­sta­nia z materiałów. 

MEN zali­czy­ło w ubie­głym roku ogrom­ną wpad­kę przy naucza­niu o zmia­nach kli­ma­tu. Film, któ­ry opu­bli­ko­wa­no wio­sną, został nie­mal natych­miast zdję­ty. Zawierał spo­ro bzdur, a odpo­wie­dzial­ność za ich publi­ka­cję roz­my­ła się. 

Edukacja klimatyczna on-line

Tym razem mamy jasność, że za edu­ka­cją eko­lo­gicz­ną sto­ją eks­per­ci MEiN i zespo­łów two­rzą­cych pod­sta­wę pro­gra­mo­wą. Sam mate­riał „Przyjaciele kli­ma­tu” udo­stęp­nia Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Jego celem jest przy­bli­że­nie w przy­stęp­ny spo­sób uczniom szko­ły pod­sta­wo­wej klu­czo­wych zagad­nień zwią­za­nych z ochro­ną kli­ma­tu oraz dzia­ła­nia­mi na rzecz adap­ta­cji do zacho­dzą­cych zmian kli­ma­tu – czy­ta­my na stronie. 

Materiały to sce­na­riu­sze lek­cji, kar­ty pomoc­ni­cze i pre­zen­ta­cje. Na pierw­szy rzut oka wyglą­da­ją bar­dzo atrak­cyj­nie. Uczniowie i nauczy­cie­le dowie­dzą się, czym róż­ni się pogo­da od kli­ma­tu. Dowiedzą się też o tym, jakie fatal­ne skut­ki powo­du­ją zmia­ny kli­ma­tu i jakie dzia­ła­nia mogą dzie­ci pod­jąć, by te zmia­ny ogra­ni­czyć. Z pew­no­ścią ten mate­riał nauczy eko­lo­gicz­nych postaw. Ale…

Zmiany klimatu w szkole

„Co jest przy­czy­ną zmian kli­ma­tu? Prowadzący łączy uczniów w czte­ro­oso­bo­we gru­py. Każdej z nich roz­da­je gra­fi­ki, poka­zu­ją­ce źró­dła emi­sji gazów cie­plar­nia­nych. Zadaniem każ­dej gru­py jest wska­za­nie tych źró­deł, na któ­re ma wpływ ich naj­bliż­sze oto­cze­nie.“ To frag­ment sce­na­riu­sza lek­cji klas I‑III. Trochę mar­twi mnie, czy moje dziec­ko będzie umia­ło wska­zać odpo­wied­nie źró­dła. We wska­za­nych kar­tach kro­wa jest obok elek­trow­ni, a wycin­ka lasów obok aut. Widzę tu dużą rolę nauczy­cie­li w edukacji. 

Scenariusze lek­cji opra­co­wa­no oddziel­nie dla klas młod­szych i star­szych. W sumie to czte­ry wer­sje (I‑III), IV, (V‑VI),(VII-VIII). W siód­mej i ósmej kla­sie ucznio­wie będą już roz­róż­nia­li adap­ta­cję od mity­ga­cji. Ale czy będą wie­dzie­li co i w jakim stop­niu wpły­wa na zmia­ny kli­ma­tu i jaki wpływ ma tu dzia­łal­ność czło­wie­ka? Warto było­by dać jasne prze­ka­zy i choć­by z grub­sza dane pro­cen­to­we. A to dla­te­go, że spa­la­nie węgla, ropy i gazu nie rów­na się wycin­ce drzew. I to waż­ne i to waż­ne, jed­nak kro­wa to nie to samo, co elektrownia. 

Elektrownia jądrowa w szkole

Polscy ucznio­wie dowie­dzą się, że do „źró­deł ener­gii przy­ja­znych dla śro­do­wi­ska czy­li nie­emi­tu­ją­cych CO2“ nale­żą elek­trow­nie jądro­we i odna­wial­ne źró­dła ener­gii. Tak mimo cho­dem do wąt­ku o kli­ma­cie wpla­ta­ny jest atom. Temat z pew­no­ścią wyma­ga wię­cej infor­ma­cji i nie powi­nien być trak­to­wa­ny po macoszemu. 

Ciekawa jestem, jak ten pro­gram oce­nią eko­lo­dzy i sama młodzież. 

Młodzież chce wiedzieć więcej

O lep­szą naukę o eko­lo­gii i kli­ma­cie sta­ra się prze­cież Młodzieżowa Rada Klimatyczna, któ­ra jest orga­nem dorad­czym i opi­nio­daw­czym przy Ministrze Klimatu i Środowiska. W skład Rady wcho­dzi 32 mło­dych ludzi pocho­dzą­cych z całej Polski i repre­zen­tu­ją­cych róż­ne śro­do­wi­ska. W swo­im rapor­cie MRK wska­za­ła, że edu­ka­cja eko­lo­gicz­na jest potrzeb­na, ponie­waż teraz na lek­cjach jest za mało o eko­lo­gii, a nauczy­cie­le posia­da­ją czę­sto nie­ak­tu­al­ną i nie­ade­kwat­ną wie­dzę. Na przy­kład nie zna­ją rapor­tu Międzynarodowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC).

Czytaj: Topnienie lodu przyspiesza

Działalność MRK otwie­ra oczy na to, z czym w szko­łach i na uczel­niach mie­rzy się mło­de poko­le­nie. Oby to przy­nio­sło zmiany.

To dopiero wstęp

Warto też mieć na uwa­dze, że zapre­zen­to­wa­ne na stro­nie mini­ster­stwa tre­ści mają wymiar „bazo­wy“. Udostępniony mate­riał trak­tu­je­my jako punkt wyj­ścia do przy­go­to­wy­wa­nia kolej­nych mate­ria­łów edu­ka­cyj­nych, wspie­ra­ją­cych edu­ka­cję for­mal­ną z zakre­su ochro­ny kli­ma­tu – poda­je resort. Słowem: to dopie­ro pierw­szy krok. Kolejne może będą bar­dziej konkretne.