Spór o lasy z Komisją Europejską

Polska prze­gra­ła przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości spra­wę doty­czą­cą pro­wa­dze­nia gospo­dar­ki leśnej, w tym wycin­ki drzew w Lasach Państwowych. Wiceminister Edward Siarka, z Solidarnej Polski, któ­re­mu pod­le­ga­ją Lasy Państwowe, zapo­wie­dział, że nie „zgo­dzi się na moż­li­wość spa­ra­li­żo­wa­nia gospo­dar­ki leśnej“.

Sprawa się­ga jesz­cze roku 2016, kie­dy mini­strem śro­do­wi­ska był Jan Szyszko. Wówczas nastą­pi­ła nowe­li­za­cja usta­wy o lasach. Wprowadzono prze­pis, że gospo­dar­ka leśna pro­wa­dzo­na w opar­ciu o wymo­gi „dobrej prak­ty­ki“ nie naru­sza prze­pi­sów doty­czą­cych ochro­ny przy­ro­dy. To jed­nak było sprzecz­ne z dyrek­ty­wa­mi sie­dli­sko­wą i pta­sią, któ­re naka­zu­ją usta­no­wie­nie rygo­ry­stycz­nych sys­te­mów ochro­ny gatun­ków zwie­rząt i dzi­kie­go ptactwa. 

Polski rząd był świa­dom tego, że prze­pi­sy są nie­zgod­ne z unij­ny­mi pra­wem. Z tego powo­du rok temu zmie­nił usta­wę o lasach i usu­nął cał­ko­wi­cie spor­ny arty­kuł. Zdaniem wice­mi­ni­stra Edwarda Siarki, to wystarczy.

Sporne plany urządzenia lasu

Trzy orga­ni­za­cje eko­lo­gicz­ne, któ­re zgło­si­ły spra­wę Komisji Europejskiej 6 lat temu, cie­szą się jed­nak przede wszyst­kim z dru­giej rze­czy, któ­rej doty­czy wyrok TSUE, a mia­no­wi­cie udzia­łu spo­łe­czeń­stwa w pla­nach urzą­dze­nia lasu. Teraz PUL zatwier­dza Minister Klimatu i Środowiska. W przy­pad­ku pry­wat­nych wła­ści­cie­li za uprosz­czo­ne pla­ny urzą­dza­nia lasów odpo­wia­da starosta. 

Jak wyni­ka z oświad­cze­nie wice­mi­ni­stra Edwarda Siarki, by zaskar­żyć PUL oby­wa­te­le muszą wyka­zać przed sądem real­ne nie­bez­pie­czeń­stwo dla przy­ro­dy w pro­ce­sie cywil­nym. Tymczasem powin­na być moż­li­wość pro­ste­go zaskar­że­nia decy­zji Ministra Klimatu i Środowiska, zgod­nie z posta­no­wie­nia­mi Konwencji z Aarhus o dostę­pie do infor­ma­cji, udzia­le spo­łe­czeń­stwa w podej­mo­wa­niu decy­zji oraz dostę­pie do spra­wie­dli­wo­ści w spra­wach doty­czą­cych środowiska.

Lasy Państwowe oba­wia­ją się, że przy­zna­nie orga­ni­za­cjom ochro­ny śro­do­wi­ska tego pra­wa może zablo­ko­wać gospo­dar­cze pla­ny doty­czą­ce pozy­ska­nia drew­na w lasach. I słusz­nie, bo ostat­nie lata orga­ni­za­cje eko­lo­gicz­ne i lokal­ni akty­wi­ści wie­lo­krot­nie wska­zy­wa­li na zbyt duże wycin­ki lasów. 

Czytaj tak­że: Ile war­te są lasy w Polsce według GUS

Niepodporządkowanie się wyro­kom TSUE może skoń­czyć się pła­ce­niem kar. Jest mało praw­do­po­dob­ne, by rząd się zde­cy­do­wał na taki sce­na­riusz, zwłasz­cza że odpo­wied­nia nowe­li­za­cja pra­wa może szyb­ko roz­wią­zać pro­blem. Fundacja Frank Bold wska­zu­je, że goto­wy pro­jekt usta­wy jest w Senacie, ale przy­go­to­wa­ła go opozycja. 

Rekordowe przychody lasów

Śledząc ostat­nie lata w Lasach Państwowych widać, jak wzro­sło pozy­ska­nie drew­na i przy­cho­dy z tego tytu­łu Lasów Państwowych. W 2015 r. pozy­ski­wa­no 38,5 mln m3 drew­na rocz­nie, w 2021 r. było to o 2 mln m3 wię­cej. W 2015 r. Lasy Państwowe zaro­bi­ły na sprze­da­ży drew­na ponad 7 mld zł, a w 2021 roku było to już pra­wie 9 mld zł. 

O zyski ze sprze­da­ży drew­na z pol­skich lasów pyta­li też par­la­men­ta­rzy­ści w wie­lu inter­pe­la­cjach. Ostatni rok przy­niósł też duże pod­wyż­ki cen drew­na, o ok. 40 proc., co dodat­ko­wo ścią­gnę­ło uwa­gę na poli­ty­kę Lasów Państwowych pod nad­zo­rem Solidarnej Polski.