Zielona wizja dla klimatu i mieszkańców

Miasta ucier­pią na zmia­nach kli­ma­tu. Włodarze powin­ni więc pil­nie pod­jąć dzia­ła­nia, któ­re sku­pią wokół swo­ich miesz­kań­ców, aby popra­wić jakość życia. Warszawa wła­śnie przy­go­to­wa­ła pro­jekt Zielonej Wizji, któ­ra ma dopro­wa­dzić mia­sto do zero­emi­sy­jo­ści. Czy speł­ni ocze­ki­wa­nia mieszkańców?

Jeśli mia­sta sku­pią się na ludziach we wdra­ża­niu dzia­łań na rzecz kli­ma­tu, odnio­są sied­mio­krot­nie więk­sze korzy­ści w obsza­rach takich jak zdro­wie publicz­ne, two­rze­nie miejsc pra­cy, inte­gra­cja spo­łecz­na, bio­róż­no­rod­ność. Taki wnio­sek pły­nie z ana­li­zy dzia­łań pra­wie tysią­ca miast, któ­rą prze­pro­wa­dzi­ła orga­ni­za­cja CDP, wio­dą­ca na świe­cie plat­for­ma rapor­to­wa­nia postę­pów kli­ma­tycz­nych w miastach.

Zmiany klimatu w miastach

Na całym świe­cie mia­sta sto­ją teraz w obli­czu poważ­nych skut­ków zmian kli­ma­tu, 4 na 5 miast stoi obli­czu zagro­żeń, takich jak eks­tre­mal­ne upa­ły i powo­dzie. W bada­niu CDP 28 proc. twier­dzi, że zagro­że­nia kli­ma­tycz­ne doty­czą zde­cy­do­wa­nej więk­szo­ści (70 proc.) ich miesz­kań­ców. A 25 proc. oce­nia je na zagro­że­nia wyso­kie­go ryzy­ka, któ­re do 2025 roku pogor­szą się.

Od naj­gor­szej suszy w Europie od 500 lat po naj­bar­dziej śmier­tel­ne powo­dzie w histo­rii Pakistanu, rok 2022 był kolej­nym nisz­czy­ciel­skim rokiem pod wzglę­dem wpły­wu na kli­mat. Każdego dnia sły­szy­my zwro­ty takie jak „bez­pre­ce­den­so­wy”, „naj­gor­szy w histo­rii” czy „pierw­szy raz w histo­rii”, któ­re w nie­wiel­kim stop­niu odzwier­cie­dla­ją ogrom­ny wpływ wzro­stu tem­pe­ra­tu­ry na pla­ne­tę i jej mieszkańców.

Maia Kutner, tym­cza­so­wy dyrek­tor glo­bal­ny ds. miast, sta­nów i regio­nów w CDP

Raport poka­zu­je, że dzia­ła­nia na rzecz kli­ma­tu, któ­re sta­wia­ją ludzi na pierw­szym miej­scu, popra­wia­ją jakość życia. Na czym to pole­ga? Na popra­wie jako­ści powie­trza, wody, lep­szym dostę­pie do trans­por­tu, przy­ro­dy i energii. 

Działania skon­cen­tro­wa­ne na miesz­kań­cach uwzględniają:

• wraż­li­we grupy,
• jakość wody
• przy­ro­dę
• ubó­stwo energetyczne
• dostęp do transportu
• odpa­dy
• rol­nic­two, leśnic­two, żywność
• jakość powie­trza
• anga­żo­wa­nie spo­łe­czeń­stwa obywatelskiego.

Tyle defi­ni­cja, nato­miast bada­nie poka­za­ło że 63 proc. miast podej­mu­je obec­nie co naj­mniej jed­no dzia­ła­nie na rzecz kli­ma­tu skon­cen­tro­wa­ne na mieszkańcach.

Zielona Wizja Warszawy

Bardzo wyso­ki poziom zagro­że­nia zmia­na­mi kli­ma­tu ma Warszawa, ze wzglę­du na ryzy­ko wystą­pie­nia eks­tre­mal­nych upa­łów i powo­dzi. Aż 60 proc. gospo­darstw domo­wych w mie­ście uzna­no za nara­żo­ne na wyso­kie ryzy­ko i 84 proc. infra­struk­tu­ry publicz­nej czy­li wszyst­kich dróg i budyn­ków. W 2019 r. przy­ję­to w mie­ście stra­te­gię adap­ta­cji do zmian kli­ma­tu. Teraz do kon­sul­ta­cji tra­fi­ła Zielona Wizja Warszawy.

Warszawa zade­kla­ro­wa­ła reduk­cję emi­sji gazów cie­plar­nia­nych o 40 proc. do roku 2030 roku. To ozna­cza ich zmniej­sze­nie z 13 mln ton ekwi­wa­len­tu dwu­tlen­ku węgla do ok. 7,8 mln ton. Do 2050 r. sto­li­ca pla­nu­je osią­gnię­cie neu­tral­no­ści kli­ma­tycz­nej. Główne sek­to­ry do dekar­bo­ni­za­cji to budyn­ki (59 proc. emi­sji) i trans­port, w tym lot­nic­two, a tak­że prze­mysł i budownictwo. 

Czytaj tak­że:Upały. Jak chło­dzić prze­grza­ne domy i miasta?

Ważna będzie mię­dzy inny­mi odna­wial­na ener­gia – do 2025 r. miej­skie spół­ki mają czer­pać tyl­ko prąd z OZE. Do 2030 r. wszyst­kie miej­skie budyn­ki mają posia­dać insta­la­cje foto­wol­ta­icz­ne. Ponadto sto­li­ca zamie­rza posta­wić na głę­bo­ką ter­mo­mo­der­ni­za­cję. Dokument mówi o „war­szaw­skim stan­dar­dzie zie­lo­ne­go budynku“. 

Natomiast w sek­to­rze trans­por­tu trans­for­ma­cja będzie praw­do­po­dob­nie prze­bie­ga­ła dłu­żej. Na przy­kład cel podwo­je­nia prze­jaz­dów rowe­ro­wych posta­wio­no dopie­ro na 2050 r. Do tego cza­su udział podró­ży trans­por­tem publicz­nym wzro­śnie o 25 proc. i o jed­ną trze­cią spad­ną podró­że indy­wi­du­al­nym autem. 

Czy Zielona Wizja Warszawy jest odważ­na? A może za bar­dzo ostroż­na? Konsultacje doku­men­tu trwa­ją do koń­ca października.