Zmiany klimatu są w każdej części świata i w każdym obszarze, a ich skala jest bezprecedensowa co oznacza, że w ciągu tysięcy lat z klimatem nie działo się tak źle. Silne i trwałe redukcje emisji dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych ograniczyłyby zmiany klimatyczne, jednak nie wszystkie. Ciągłego wzrostu poziomu morza nie da się już zatrzymać przez setki, a być może nawet tysiące lat.
Najnowszy raport Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu (IPCC) nie ma dobrych wiadomości. Opublikowany w poniedziałek raport to praca ponad 200 naukowców, którzy przeanalizowali tysiące badań, a podsumowanie zostało zatwierdzone przez delegatów ze 195 krajów. Grupa robocza IPCC wzięła pod lupę fizyczne, biologiczne, geologiczne i chemiczne dane o klimacie, ze szczególnym uwzględnieniem zmian regionalnych. Emisje gazów cieplarnianych z działalności człowieka są odpowiedzialne za ocieplenie o około 1,1°C od lat 1850–1900. Dodatkowo wszystkie scenariusze pokazują, że w ciągu najbliższych 20 lat globalne ocieplenie osiągnie lub przekroczy 1,5°C.
Odpowiedzialny za zmiany klimatu: człowiek
Ostatnie pięć lat było najcieplejsze od 1850 roku. Jeśli nie nastąpią natychmiastowe, szybkie i na dużą skalę redukcje emisji gazów cieplarnianych, ograniczenie ocieplenia do bezpiecznego poziomu 1,5 °C – 2°C będzie poza zasięgiem.
Od dziesięcioleci było jasne, że klimat Ziemi się zmienia, a rola wpływu człowieka na system klimatyczny jest niekwestionowana – Masson-Delmotte
Raport pokazuje również, że ludzkie działania wciąż mają potencjał, aby decydować o przyszłym klimacie na Ziemi.
Każdy region w obliczu coraz większych zmian
W nadchodzących dziesięcioleciach zmiany klimatyczne będą nasilać się we wszystkich regionach. Przy globalnym ociepleniu o 1,5 ° C będą narastały fale upałów, dłuższe ciepłe pory roku i krótsze zimne pory roku. Przy globalnym ociepleniu o 2°C ekstremalne temperatury częściej osiągają krytyczne progi tolerancji dla rolnictwa i zdrowia.
Ale nie chodzi tylko o temperaturę. Zmiany klimatu intensyfikują na przykład obieg wody. Powoduje to bardziej intensywne opady deszczu i związane z nimi powodzie, a także intensywniejszą suszę w wielu regionach, w tym w Europie. Kolejny skutek to utrata lodu na całym świecie, wzrost zawartości ciepła w oceanach, wzrost poziomu mórz i zakwaszenie głębin oceanów.
Czyta także: Coraz więcej CO2
Zjawiska te i ich ogromna skala są niespotykane w kontekście całej historii ludzkości.
Co wiemy o zmianach klimatu?
Naturalne przyczyny zmian klimatycznych to promieniowanie słoneczne, aktywność wulkaniczna, cykle orbitalne, zmiany w globalnych cyklach biogeochemicznych, aerozole atmosferyczne (drobne cząstki stałe lub kropelki cieczy), zmiana użytkowania gruntów i gazy cieplarniane inne niż CO2. Od pół wieku wiemy też jaki wpływ ma na klimat działalność człowieka.
Raport grupy roboczej to jedna z prac składająca się na Szósty Raport IPCC, który będzie opublikowany w 2022 roku. Pierwszy raport powstał w 1990 roku. Porozumienie Paryskie (2015) ustanowiło długoterminowe cele utrzymania wzrostu średniej globalnej temperatury na poziomie znacznie poniżej 2°C w odniesieniu do poziomu sprzed epoki przemysłowej oraz kontynuowania wysiłków na rzecz ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5°C. Wskazuje też na konieczność równowagi między emisjami i ich usuwaniem przez pochłaniacze w drugiej połowie tego stulecia. Strony porozumienia w planach krajowych (NDC) wskazują strategie klimatyczne. NDC przedłożone do 2020 r. są jednak niewystarczające do zatrzymania zmian na bezpiecznym poziomie.