IPCC: człowiek odpowiada za zmiany klimatu

Zmiany kli­ma­tu są w każ­dej czę­ści świa­ta i w każ­dym obsza­rze, a ich ska­la jest bez­pre­ce­den­so­wa co ozna­cza, że w cią­gu tysię­cy lat z kli­ma­tem nie dzia­ło się tak źle. Silne i trwa­łe reduk­cje emi­sji dwu­tlen­ku węgla i innych gazów cie­plar­nia­nych ogra­ni­czy­ły­by zmia­ny kli­ma­tycz­ne, jed­nak nie wszyst­kie. Ciągłego wzro­stu pozio­mu morza nie da się już zatrzy­mać przez set­ki, a być może nawet tysią­ce lat.

Najnowszy raport Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu (IPCC) nie ma dobrych wia­do­mo­ści. Opublikowany w ponie­dzia­łek raport to pra­ca ponad 200 naukow­ców, któ­rzy prze­ana­li­zo­wa­li tysią­ce badań, a pod­su­mo­wa­nie zosta­ło zatwier­dzo­ne przez dele­ga­tów ze 195 kra­jów. Grupa robo­cza IPCC wzię­ła pod lupę fizycz­ne, bio­lo­gicz­ne, geo­lo­gicz­ne i che­micz­ne dane o kli­ma­cie, ze szcze­gól­nym uwzględ­nie­niem zmian regio­nal­nych. Emisje gazów cie­plar­nia­nych z dzia­łal­no­ści czło­wie­ka są odpo­wie­dzial­ne za ocie­ple­nie o oko­ło 1,1°C od lat 1850–1900. Dodatkowo wszyst­kie sce­na­riu­sze poka­zu­ją, że w cią­gu naj­bliż­szych 20 lat glo­bal­ne ocie­ple­nie osią­gnie lub prze­kro­czy 1,5°C.

Odpowiedzialny za zmiany klimatu: człowiek

​​Ostatnie pięć lat było naj­cie­plej­sze od 1850 roku. Jeśli nie nastą­pią natych­mia­sto­we, szyb­kie i na dużą ska­lę reduk­cje emi­sji gazów cie­plar­nia­nych, ogra­ni­cze­nie ocie­ple­nia do bez­piecz­ne­go pozio­mu 1,5 °C – 2°C będzie poza zasięgiem. 

Od dzie­się­cio­le­ci było jasne, że kli­mat Ziemi się zmie­nia, a rola wpły­wu czło­wie­ka na sys­tem kli­ma­tycz­ny jest nie­kwe­stio­no­wa­na – Masson-Delmotte 

Raport poka­zu­je rów­nież, że ludz­kie dzia­ła­nia wciąż mają poten­cjał, aby decy­do­wać o przy­szłym kli­ma­cie na Ziemi. 

Każdy region w obliczu coraz większych zmian

W nad­cho­dzą­cych dzie­się­cio­le­ciach zmia­ny kli­ma­tycz­ne będą nasi­lać się we wszyst­kich regio­nach. Przy glo­bal­nym ocie­ple­niu o 1,5 ° C będą nara­sta­ły fale upa­łów, dłuż­sze cie­płe pory roku i krót­sze zim­ne pory roku. Przy glo­bal­nym ocie­ple­niu o 2°C eks­tre­mal­ne tem­pe­ra­tu­ry czę­ściej osią­ga­ją kry­tycz­ne pro­gi tole­ran­cji dla rol­nic­twa i zdrowia.

Ale nie cho­dzi tyl­ko o tem­pe­ra­tu­rę. Zmiany kli­ma­tu inten­sy­fi­ku­ją na przy­kład obieg wody. Powoduje to bar­dziej inten­syw­ne opa­dy desz­czu i zwią­za­ne z nimi powo­dzie, a tak­że inten­syw­niej­szą suszę w wie­lu regio­nach, w tym w Europie. Kolejny sku­tek to utra­ta lodu na całym świe­cie, wzrost zawar­to­ści cie­pła w oce­anach, wzrost pozio­mu mórz i zakwa­sze­nie głę­bin oceanów.

Czyta tak­że: Coraz wię­cej CO2

Zjawiska te i ich ogrom­na ska­la są nie­spo­ty­ka­ne w kon­tek­ście całej histo­rii ludzkości. 

Co wiemy o zmianach klimatu?

Naturalne przy­czy­ny zmian kli­ma­tycz­nych to pro­mie­nio­wa­nie sło­necz­ne, aktyw­ność wul­ka­nicz­na, cykle orbi­tal­ne, zmia­ny w glo­bal­nych cyklach bio­ge­oche­micz­nych, aero­zo­le atmos­fe­rycz­ne (drob­ne cząst­ki sta­łe lub kro­pel­ki cie­czy), zmia­na użyt­ko­wa­nia grun­tów i gazy cie­plar­nia­ne inne niż CO2. Od pół wie­ku wie­my też jaki wpływ ma na kli­mat dzia­łal­ność człowieka.

Raport gru­py robo­czej to jed­na z prac skła­da­ją­ca się na Szósty Raport IPCC, któ­ry będzie opu­bli­ko­wa­ny w 2022 roku. Pierwszy raport powstał w 1990 roku. Porozumienie Paryskie (2015) usta­no­wi­ło dłu­go­ter­mi­no­we cele utrzy­ma­nia wzro­stu śred­niej glo­bal­nej tem­pe­ra­tu­ry na pozio­mie znacz­nie poni­żej 2°C w odnie­sie­niu do pozio­mu sprzed epo­ki prze­my­sło­wej oraz kon­ty­nu­owa­nia wysił­ków na rzecz ogra­ni­cze­nia wzro­stu tem­pe­ra­tu­ry do 1,5°C. Wskazuje też na koniecz­ność rów­no­wa­gi mię­dzy emi­sja­mi i ich usu­wa­niem przez pochła­nia­cze w dru­giej poło­wie tego stu­le­cia. Strony poro­zu­mie­nia w pla­nach kra­jo­wych (NDC) wska­zu­ją stra­te­gie kli­ma­tycz­ne. NDC przed­ło­żo­ne do 2020 r. są jed­nak nie­wy­star­cza­ją­ce do zatrzy­ma­nia zmian na bez­piecz­nym poziomie.