Kiedy przycinanie drzew jest zgodne ze standardami

Wiosna to czas porząd­ków w ogro­dach, kie­dy przy­ci­na­nie drzew jest na porząd­ku dzien­nym. O drze­wa trze­ba odpo­wied­nio zadbać, by rosły zdro­we i sil­ne. Zespoły spe­cja­li­stów opra­co­wa­ły stan­dar­dy, jak to naj­le­piej robić. W ramach unij­ne­go pro­jek­tu „Drzewa dla Zielonej Infrastruktury Europy” opu­bli­ko­wa­no porad­ni­ki w języ­ku pol­skim, któ­re pomo­gą ogrod­ni­kom, inwe­sto­rom i urzęd­ni­kom. Zaznaczono, że stan­dard cięć i pie­lę­gna­cji nie doty­czy gospo­dar­ki leśnej, drzew owo­co­wych i ozdob­nych oraz sędzi­wych i weteranów.

Drzewa są jedy­ny­mi ele­men­ta­mi infra­struk­tu­ry, któ­rych war­tość rośnie od posa­dze­nia przez resz­tę ich życia. Wraz z drze­wa­mi, ich doj­rze­wa­niem i zwięk­sza­niem wiel­ko­ści koro­ny, rosną wymier­ne korzy­ści. Drzewa moż­na uznać za wyjąt­ko­wą ozdo­bę kra­jo­bra­zu, kana­li­za­cję burzo­wą, oczysz­czacz powie­trza, fabry­kę tle­nu, pochła­niacz dwu­tlen­ku węgla i wie­le innych w jed­nym. Posiadanie tak wyjąt­ko­wych i wie­lo­funk­cyj­nych ele­men­tów zie­lo­nej infra­struk­tu­ry jest skar­bem. dla­te­go powin­ni­śmy o drze­wa dbać jak najlepiej.

Drzewo to nie­roz­łącz­na całość. System korze­nio­wy zaopa­tru­je część nad­ziem­ną w wodę i mine­ral­ne skład­ni­ki odżyw­cze, jeśli jest osła­bio­ny, z pew­no­ścią odbi­je się to w nega­tyw­ny spo­sób na czę­ści nad­ziem­nej. Przeciwnie – uszko­dze­nie w koro­nie obja­wi się zamie­ra­niem nie­do­ży­wio­nych korze­ni. Zranienie pnia spo­wo­du­je prze­rwa­nie cią­gło­ści drew­na i łyka, a więc połą­czeń mię­dzy czę­ścią nad­ziem­ną i pod­ziem­ną, i nega­tyw­ne skut­ki mogą być widocz­ne w całym organizmie

„Standard cię­cia i pie­lę­gna­cji drzew“

Kiedy przyciąć drzewa 

Zwykle z koń­cem wio­sny i począt­kiem lata drze­wo kwit­nie, jesie­nią owo­cu­je i two­rzy nasio­na. Ze wzglę­du na spe­cy­fi­kę fizjo­lo­gii drzew naj­lep­szym okre­sem na wyko­ny­wa­nie cięć jest dru­ga poło­wa lata. Optymalnym cza­sem jest sezon wege­ta­cyj­ny. Dopuszczalnym okre­sem – jed­nak nie­opty­mal­nym – jest sezon spo­czyn­ku roślin. Na opty­mal­ną porę wyko­ny­wa­nia cięć może mieć wpływ spe­cy­fi­ka gatun­ko­wa, wital­ność drze­wa, warun­ki sie­dli­sko we i każ­do­ra­zo­wo nale­ży je oce­nić. Należy uni­kać cięć w okre­sach suszy.

Optymalnym ter­mi­nem przy­ci­na­nia roślin igla­stych jest wiosna.

Cięć żywych gałę­zi na gatun­kach liścia­stych nie powin­no się wykonywać:

• po okre­sie spo­czyn­ku – od cza­su roz­po­czę­cia roz­wo­ju pąków do peł­ne­go roz­wo­ju liści 
• przed okre­sem spo­czyn­ku – od cza­su roz­po­czę­cia prze­bar­wia­nia liści do cza­su peł­ne­go zatrzy­ma­nia ich funkcjonowania.

Po pierwsze: nie szkodzić

Nawet naj­bar­dziej trwa­łe drze­wa sta­rze­ją się i z przy­czyn natu­ral­nych ule­ga­ją powol­nej degra­da­cji, bywa­ją też bez­myśl­nie nisz­czo­ne. Jeżeli takie osła­bio­ne drze­wa nam zagra­ża­ją, podej­mu­je­my dzia­ła­nia interwencyjne.

Nawet naj­bar­dziej trwa­łe drze­wa sta­rze­ją się i z przy­czyn natu­ral­nych ule­ga­ją powol­nej degra­da­cji. Jeżeli takie osła­bio­ne drze­wa nam zagra­ża­ją, podej­mu­je­my dzia­ła­nia inter­wen­cyj­ne. Pamiętajmy, że bez naszej inter­wen­cji drze­wo pora­dzi sobie z mar­twy­mi gałę­zia­mi. Ich usu­nię­cie ma nam zapew­nić bezpieczeństwo.

Czytaj tak­że: Posadź drze­wa. Dopłaty zachę­cą pol­skich rol­ni­ków do zalesiania?

Drzewa tnie­my, nada­jąc im pożą­da­ny kształt, na przy­kład pod­krze­su­jąc do żąda­nej wyso­ko­ści tak, aby uzy­skać forem­ne drze­wa ale­jo­we, lub by nie koli­do­wa­ły z infra­struk­tu­rą (np. linia­mi ener­ge­tycz­ny­mi). Musimy zda­wać sobie spra­wę z tego, że takie dzia­ła­nia są pożą­da­ne z nasze­go, ludz­kie­go punk­tu widze­nia. Swobodnie rosną­ce drze­wa nie wyma­ga­ją cięć i z punk­tu widze­nia ich fizjo­lo­gii i mecha­ni­ki cię­cia nie są konieczne.

Poradnik zawie­ra dokład­ny opis tech­ni­ki cięć. W stan­dar­dach poja­wi­ły się cięcia:

• usu­wa­ją­ce
• redu­ku­ją­ce
• pośred­nie.

Do obsza­ru w koro­nie drze­wa odno­szą się cięcia: 

• struk­tu­ral­ne
• bocz­ne
• wierz­choł­ko­we.

Nowością są też takie okre­śle­nia jak koro­na „tym­cza­so­wa” i „doce­lo­wa”. Ich nazwy wzię­ły się stąd, że w prak­ty­ce czę­sto z taki­mi wła­śnie rodza­ja­mi koron mamy do czynienia.

Zadbaj o prawo i bezpieczeństwo

Cięcie drzew obję­te jest regu­la­cja­mi praw­ny­mi, a odpo­wie­dzial­ność za ich pra­wi­dło­we wyko­na­nie spo­czy­wa w pierw­szej kolej­no­ści na właścicielu/​zarządcy terenu.

Skutki cięć drzew mogą być nie­od­wra­cal­ne, dla­te­go powin­ny być wyko­ny­wa­ne tyl­ko przez kom­pe­tent­ne oso­by. Istotnym potwier­dze­niem ich kwa­li­fi­ka­cji są ukoń­czo­ne szko­le­nia branżowe.