Inteligentne liczniki skończą z prognozą rachunków za prąd

A gdy­by tak z pozio­mu apli­ka­cji na smart­fo­nie zoba­czyć bie­żą­ce zuży­cie prą­du. To już jest dostęp­ne, ale dla nie­licz­nych odbior­ców. Dopiero inte­li­gent­ne licz­ni­ki ener­gii pozwo­lą nam lepiej śle­dzić rze­czy­wi­ste wyko­rzy­sta­nie energii. 

Za ener­gię elek­trycz­ną powin­ni­śmy pła­cić tyle, ile ona dokład­nie kosz­tu­je. Teraz naj­czę­ściej rachun­ki są pro­gno­zo­wa­ne, a potem trze­ba roz­li­czyć nad­pła­tę lub nie­do­pła­tę za prąd. O zniż­ki, któ­re powin­ny przy­słu­gi­wać za prze­rwy w dosta­wach ener­gii, w prak­ty­ce trze­ba się sta­rać. Wszystko to mają zmie­nić inte­li­gent­ne licz­ni­ki. Ile przyj­dzie nam na nie poczekać?

Prognoza zużycia prądu

Z koń­cem roku przy­szedł rachu­nek za prąd. Wysoki, a w dodat­ku z pro­gno­zą wyso­kich rachun­ków na kolej­ne mie­sią­ce. Wszystko przez to, że przez jakiś czas rodzi­na korzy­sta­ła z auta elek­trycz­ne­go. Ładowanie z gniazd­ka było bar­dzo wygod­ne, ale przy­szło za to zapła­cić kil­ka mie­się­cy póź­niej, ponie­waż wybra­li­śmy rachun­ki wysta­wia­ne co pół roku. Auta elek­trycz­ne­go już nie mie­li­śmy, ale zakład ener­ge­tycz­ny o tym „nie wie­dział“. Wystawił pro­gno­zę wyso­kie­go zuży­cia energii. 

Inteligentny licz­nik ener­gii pozwo­lił­by nam od razu zoba­czyć, ile kosz­tu­je łado­wa­nie auta elek­trycz­ne­go. A sprze­daw­ca prą­du mógł­by od razu zain­ka­so­wać pie­nią­dze za pobra­ną ener­gię. I nie wysta­wiać pro­gnoz. Kiedy tego się doczekamy?

Czytaj: Pseudointeligent

Czas na inteligentne liczniki

Wprowadzenie licz­ni­ków zdal­ne­go odczy­tu zaj­mie w Polsce kil­ka lat. Do koń­ca 2028 roku inte­li­gent­ne licz­ni­ki mają być u 80 proc. odbior­ców u każ­de­go ope­ra­to­ra. To ope­ra­to­rzy sie­ci pokry­ją kosz­ty. A ponie­waż będzie to kil­ka miliar­dów zło­tych, bo każ­dy taki licz­nik jest wydat­kiem kil­ku­set zło­tych, pro­ces roz­ło­żo­no na lata. 

Nowelizacja pra­wa ener­ge­tycz­ne­go, któ­rą zaj­mu­je się teraz par­la­ment, pro­wa­dza nastę­pu­ją­cy har­mo­no­gram insta­la­cji inte­li­gent­nych licz­ni­ków u odbior­ców końcowych:

2023 r. – co naj­mniej 15 proc. 

2025 r. − co naj­mniej 35 proc.,

2027 r. − co naj­mniej 65 proc.

2028 r. – 80 proc.

Projekt prze­cze­kał dwa lata, zanim tra­fił do Sejmu. Gdy rząd zajął się nim wcze­śniej, w 2026 roku mie­li­by­śmy 80 proc. odbior­ców z inte­li­gent­ny­mi licznikami. 

Co daje inteligentny licznik?

Dostępne są róż­ne rodza­je licz­ni­ków zdal­ne­go odczy­tu ener­gii elek­trycz­nej. Mają moż­li­wość odczy­ty­wa­nia pomia­rów i funk­cję zdal­ne­go prze­łą­cza­nia try­bu kre­dy­to­we­go na przed­pła­to­wy. To umoż­li­wia świa­do­me pla­no­wa­nie zuży­cia prądu. 

W naszej usłu­dze prą­du na kar­tę, z któ­rej od sierp­nia ubie­głe­go roku mogą korzy­stać wro­cła­wia­nie, z pozio­mu apli­ka­cji na smart­fo­nie może­my zoba­czyć bie­żą­ce zuży­cie prą­du, wyra­żo­ne zarów­no w kilo­wa­to­go­dzi­nach, jak i w zło­tów­kach. Nie mniej istot­ny jest tu tak­że model roz­li­czeń na zasa­dzie pre­pa­id – zamiast rachun­ku, któ­ry otrzy­mu­je­my po okre­sie zuży­cia, może­my na bie­żą­co obser­wo­wać, ile jesz­cze zosta­ło „limi­tu na kar­cie”. Tym samym, dużo łatwiej oce­nić, czy nasze zuży­cie wzglę­dem ostat­nie­go mie­sią­ca nie jest więk­sze – wystar­czy zorien­to­wać się, czy środ­ki na kar­cie na prąd koń­czą  się stan­dar­do­wo, oko­ło 30-​tego dnia mie­sią­ca, czy podej­rza­nie szyb­ciej – Jacek Ławrecki, Fortum.

Dynamiczne taryfy za prąd

Inteligentne licz­ni­ki posia­da­ją jesz­cze jed­ną zale­tę, a mia­no­wi­cie pozwa­la­ją na wdro­że­nie sys­te­mu opar­te­go na bie­żą­cych cenach gieł­do­wych ener­gii elek­trycz­nej. Pozwalają pre­cy­zyj­nie usta­lić, kie­dy użyt­kow­nik pobrał ener­gię, a to z kolei pozwa­la okre­ślić, jaka była wów­czas cena ener­gii na giełdzie.

W rezul­ta­cie, roz­wi­ną się nowe ofer­ty tary­fo­we, w tym tary­fy dyna­micz­ne, zależ­ne od aktu­al­nej ceny ener­gii na giełdzie.

Energia dar­mo­wa ale nie za darmo

Zmienne ceny ener­gii mogą skła­niać odbior­ców do pobie­ra­nia ener­gii w tań­szych godzi­nach, czy­li na przy­kład nocą, kie­dy obcią­że­nie sys­te­mu ener­ge­tycz­ne­go jest naj­mniej­sze. To pozwa­la na bar­dziej rów­no­mier­ne obcią­ża­nie sys­te­mu ener­ge­tycz­ne­go. Dzięki temu, ryzy­ko blackout’ów może maleć – Jacek Ławrecki.

W rapor­cie przy­go­to­wa­nym dla Komisji Europejskiej zapy­ta­no w Europie ope­ra­to­rów, któ­rzy mają zain­sta­lo­wa­ny jakiś inte­li­gent­ny licz­nik, jak kon­su­men­ci mogą uzy­skać dostęp do swo­ich danych doty­czą­cych zuży­cia. Prawie 70 proc. wspo­mnia­ło o opcji bez­po­śred­nie­go dostę­pu, czy­li za pomo­cą urzą­dzeń domo­wych. Jak będzie w Polsce? Rynek dopie­ro się tworzy.

Kto ma, a kto nie ma

Energa Operator infor­mo­wa­ła nie­daw­no, że poło­wa jej klien­tów będzie mia­ła w tym roku inte­li­gent­ne licz­ni­ki – w sumie 1,5 mln odbior­ców prą­du. Z kolei Tauron, dru­gi naj­więk­szy sprze­daw­ca ener­gii elek­trycz­nej w Polsce, infor­mo­wał o 400 tys. klien­tach z inte­li­gent­ny­mi licz­ni­ka­mi na tere­nie Wrocławia. Do 2028 roku licz­ba ta ma wzro­snąć do pra­wie 4,5 mln.

Pozostali ope­ra­to­rzy mają znacz­nie odbior­ców z inte­li­gent­ny­mi licz­ni­ka­mi i nie afi­szu­ją się z liczbami.

Jak poda­je resort kli­ma­tu, inte­li­gent­ne licz­ni­ki ma ok. 1,9 mln odbior­ców koń­co­wych. Docelowa,  łącz­na licz­ba odbior­ców koń­co­wych sza­co­wa­na jest na ok. 16,3 mln. Do wymia­ny pozo­sta­ło więc ok. 14.4 mln tych liczników.

Co zrobić z wysoką prognozą? 

Ostatecznie już teraz ist­nie­ją meto­dy, by ure­al­nić rachun­ki zawy­żo­ne pro­gno­zą. Można skró­cić okre­sy roz­li­czeń – zamiast sze­ścio­mie­sięcz­nych czy rocz­nych wybrać mie­sięcz­ne czy dwu­mie­sięcz­ne. Opłata abo­na­men­to­wa jest wów­czas wyż­sza, jed­nak róż­ni­ce nie muszą oka­zać się drastyczne. 

Z kolei np. inno­gy wpro­wa­dzi­ło tzw. „e‑odczyt“. „Samodzielnie co mie­siąc poda­jesz odczyt licz­ni­ka i pła­cisz za real­ne zuży­cie ener­gii elek­trycz­nej“ - poda­je war­szaw­ski ope­ra­tor.

Dopóki nie ma inte­li­gent­nych licz­ni­ków przyj­dzie nam wła­śnie tak sobie radzić.