Decyzję o rozpoczęciu własnej pracy na wsi warto połączyć z poszukaniem odpowiednich dotacji na start. Jest się o co starać. Dotacje dla młodego rolnika /rolniczki wynoszą w 2023 roku 200 tys. zł. Wśród wspieranych działań jest też zakup gospodarstwa rolnego, sprzętu, zwierząt czy nasadzenia w sadach i plantacjach. Nabór wniosków w programie Premie dla Młodych Rolników rusza 30 sierpnia i potrwa do 29 września 2023 r.
Wysokie dotacje od lat są wypłacane z funduszy unijnych dla tych, którzy zaczynają działalność rolniczą. W 2023 roku na ten cel Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przeznacza 811 mln zł. Wnioski mogą składać osoby, które ukończyły 18 lat i mają nie więcej niż 40 lat (nie ukończyły 41 lat). Wiek liczy się na dzień złożenia wniosku. To nie wszystko. Trzeba też mieć odpowiednie wykształcenie wyższe, średnie, zawodowe lub tytuł.
Jak zostać rolnikiem?
W regulaminie dotyczącym przyznawania premii wymieniono następujące kierunki studiów:
- rolnictwo,
- ogrodnictwo,
- weterynaria,
- technika rolnicza i leśna,
- zootechnika i rybactwo
- architektura krajobrazu.
- agronomia
- inżynieria rolnicza.
Czytaj także: Rolnicy dostaną większe dotacje do łąk i ochrony ptaków
Młody rolnik / rolniczka może też ukończyć studia na innym kierunku i odbyć co najmniej 3‑letni staż pracy w rolnictwie lub mieć ukończone studia podyplomowe, których program obejmuje co najmniej jedno z następujących zagadnień:
- ekonomika rolnictwa,
- organizacja lub technologia produkcji rolniczej,
- marketing artykułów rolnych,
- rachunkowość rolnicza,
- agrobiznes.
Liczą się kwalifikacje w szkołach średnich w zawodach:
- rolnik,
- ogrodnik,
- technik architektury krajobrazu
- technik agrobiznesu,
- technik mechanizacji rolnictwa (i agrotroniki),
- technik turystyki wiejskiej lub technik turystyki na obszarach wiejskich.
Wystarczy też wykształcenie średnie wraz z 4‑letnim stażem w rolnictwie.
Premie dla młodych rolników obejmują także osoby, które mają wykształcenie zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe w zawodzie:
- rolnik,
- ogrodnik,
- pszczelarz,
- mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych.
Może to być także zyskany w formach pozaszkolnych tytuł wykwalifikowanego robotnika lub tytuł mistrza, a wtedy potrzebny jest udokumentowany co najmniej 3‑letni staż pracy w rolnictwie.
Jakie wymagania musi spełnić młody rolnik?
Składając wniosek o premię dla młodego rolnika można się zobowiązać się do uzupełnienia kwalifikacji zawodowych (z wyłączeniem stażu pracy), w okresie 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy. Uzupełnianie kwalifikacji (wykształcenia) trzeba zacząć najpóźniej w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy.
Wniosek o premie dla młodego rolnika w 2023 r. mogą złożyć osoby, które nie rozpoczęły jeszcze prowadzenia działalności rolniczej albo ją rozpoczęły nie wcześniej niż 24 miesiące przed dniem złożenia wniosku. Trzeba natomiast posiadać numer identyfikacyjny nadany w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.
Składając wniosek trzeba przede wszystkim złożyć biznesplan, czyli dokładnie opisać, co chce się osiągnąć w gospodarstwie w danym terminie, ze wskazaniem planowanych wydatków.
Ile młody rolnik musi mieć hektarów?
Gospodarstwo młodego rolnika musi mieć powierzchnię użytków rolnych co najmniej 1 ha lub wielkość ekonomiczną równą co najmniej 15 tys. euro i nie więcej niż przekraczać 300 ha i 150 tys. euro. Powierzchnia użytków rolnych w wyłącznej własności beneficjenta lub małżeńskiej wspólności majątkowej – użytkowania wieczystego, dzierżawy od zasobu własności rolnej skarbu państwa (ZWRSP) lub od samorządu (JST) – musi być równa co najmniej 50 proc. powierzchni minimalnej. Ponadto takie gospodarstwo stanowi lub może stanowić zorganizowaną całość gospodarczą.
Przy ustalaniu powierzchni oraz wielkości ekonomicznej bierze się pod uwagę użytki rolne, które są lub najpóźniej w okresie 12 miesięcy od dnia przyznania beneficjentowi pomocy będą jego:
- własnością,
- w użytkowaniu wieczystym,
- w dzierżawie z ZWRSP lub od JST,
- w dzierżawie długoterminowej (trzeba przedstawić umowy) lub krótkoterminowej (potrzebne potwierdzenie pobierania płatności bezpośrednich),
- częścią wspólnot gruntowych,
- podmiotem współwłasności, współdzierżawy.
Ze wsparcia wyłączono działalność dotyczącą:
- zwierząt futerkowych z wyjątkiem królika utrzymywanego w celu produkcji surowca mięsnego;
- uprawy roślin wieloletnich na cele energetyczne;
- hodowli zwierząt laboratoryjnych, ryb akwariowych, psów rasowych, kotów rasowych, entomofagów.
Punkty w programie młody rolnik
Wnioski o dofinansowanie są punktowane. Minimalnie trzeba otrzymać 7 punktów.
Za samo wykształcenie wyższe i średnie branżowe przyznawane są 4 pkt, zawodowe - 3 pkt. Za tytuł mistrza lub robotnika przyznaje się 2 pkt. Najmniej – tylko 1 pkt. przysługuje za wykształcenie średnie i 4‑letni staż.Za dotychczasową aktywność zawodową wnioskodawcy przyznaje się 1 pkt.
Kolejne punkty przyznaje się za różnicę wieku między osobą przekazującą gospodarstwo a młodym rolnikiem. Jeśli jest to różnica 15–25 lat – przysługują 3 pkt, powyżej – 5 pkt. Przy czym własnością osoby przekazującej lub w jej posiadaniu mogą pozostać użytki rolne do 0,5 ha.
Za przejmowanie przynajmniej jednego gospodarstwa w całości i na własność przyznaje się 4 pkt. Tyle samo – 4 pkt przyznaje się za gospodarstwo ekologiczne, 2 pkt za uczestnictwo w innym unijnym systemie jakości, 1 pkt - w systemie krajowym.
Za prowadzenie produkcji zwierzęcej przyznaje się 2 pkt, jeśli przyniosą one co najmniej 50 proc. wyliczonej w biznesplanie docelowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa.
Ponadto punkty przyznaje się za wielkość ekonomiczną gospodarstwa powyżej 19,5 tys. euro oraz za wielkość użytków rolnych powyżej średniej. Do wyliczeń wskazano wzory w kryteriach wyboru operacji.
Ile wynosi w 2023 r. premia dla młodego rolnika
Pomoc przyznaje się w formie płatności ryczałtowej (premii) w kwocie 200 tys. zł. Jest ona wypłacana w dwóch ratach: pierwsza rata wynosi 140 tys. zł, druga – 60 tys. zł.
Dotację dla młodego rolnika można wziąć tylko raz na osobę i gospodarstwo wskazane w biznesplanie dla roku wyjściowego i docelowego. Wyjątki dotyczą wymiany gruntów, śmierci poprzedniego beneficjenta, rezygnacji lub zwrotu 100 proc. premii.
Wnioski o premie dla młodych rolników składa się od 30 sierpnia 2023 r. do 29 września 2023 r. wyłącznie drogą elektroniczną, poprzez Platformę Usług Elektronicznych ARiMR (PUE).