Mały ale samowystarczalny. Dom naszych czasów

Tani dom, ener­go­osz­częd­ny i samo­wy­star­czal­ny – to idea, któ­rą od daw­na pró­bu­ją reali­zo­wać pro­jek­tan­ci. Czy moż­na żyć w domu off-​grid, bez dostę­pu do sie­ci ener­ge­tycz­nej, za to z wła­sną insta­la­cją foto­wol­ta­icz­ną? Czy moż­na zbu­do­wać dom cyrkularny?

Według rapor­tu ONZ z 2020 r. sek­tor budow­la­ny odpo­wia­da za 38 proc. wszyst­kich emi­sji CO2 na świe­cie, za ogrom­ną i sta­le rosną­cą kon­sump­cję zaso­bów oraz zwią­za­ną z tym pro­duk­cję śmie­ci, np. w Niemczech sek­tor ten odpo­wia­da za oko­ło 55 proc. wszyst­kich odpa­dów. Jednocześnie bra­ku­je tanich miesz­kań, a ceny nie­ru­cho­mo­ści rosną w zawrot­nym tem­pie. W tym miej­scu zaczy­na się histo­ria pro­jek­tu Circular Tiny House z Uniwersytetu w Coburgu. 

Absolwenci kur­su „Projektuj i wyko­naj w spo­sób zrów­no­wa­żo­ny” pod kie­run­kiem prof. dr Rainera Hirtha na Uniwersytecie Nauk Stosowanych i Sztuki w Coburgu mie­li za zada­nie zapro­jek­to­wa­nie i samo­dziel­ne zbu­do­wa­nie domu. Główne zało­że­nia pro­jek­tu pole­ga­ło na budo­wie domu opar­te­go o zasa­dę „Cradle to cra­dle“. Oznacza to, że dom ma być wyko­na­ny wyłącz­nie z mate­ria­łów ponow­nie uży­tych i odna­wial­nych. Koncepcja zakła­da­ła zbu­do­wa­nie domu neu­tral­ne­go pod wzglę­dem emi­sji CO2, wol­no­sto­ją­ce­go oraz zasi­la­ne­go wyłącz­nie ener­gią słoneczną. 

Od lute­go 2021 r. pra­co­wa­ło nad pro­jek­tem ponad 20 stu­den­tów archi­tek­tu­ry z Uniwersytetu w Coburgu i innych współ­pra­cow­ni­ków z uczel­ni. Wygrał zespół: Til Frank i Christopher Nguye i to ich pro­jekt wybra­ny spo­śród trzech innych powstał na tere­nie kam­pu­su uczel­ni w Coburgu. 

Od kołyski do kołyski 

Przyjazny dla śro­do­wi­ska Circular Tiny House (CTH) zbu­do­wa­no bez mate­ria­łów powo­du­ją­cych emi­sje CO2, bez spo­iw mine­ral­nych, takich jak beton, tynk i tym podob­ne. Zamiast tego sko­rzy­sta­no nie­mal wyłącz­nie z mate­ria­łów odna­wial­nych, takich jak sło­ma, drew­no, odpa­dy drew­nia­ne, czy… gli­na. Okna na przy­kład pozy­ska­no na pobli­skim pla­cu roz­biór­ki, gdzie zosta­ły „ura­to­wa­ne“ pod­czas wymia­ny mate­ria­łów budowlanych. 

Zasada Cradle to Cradle to spe­cy­fi­ka budow­nic­twa cyr­ku­lar­ne­go czy­li sze­ro­ko zakro­jo­ne­go demon­ta­żu i ponow­ne­go wyko­rzy­sta­nia ele­men­tów w sek­to­rze budow­la­nym po zakoń­cze­niu okre­su użytkowania. 

Termin „cra­dle to cra­dle“ jest grą popu­lar­nej kor­po­ra­cyj­nej fra­zy „od koły­ski do gro­bu”, suge­ru­ją­cej, że model C2C jest zrów­no­wa­żo­ny i uwzględ­nia życie i przy­szłe poko­le­nia — od naro­dzin lub „koły­ski” jed­ne­go poko­le­nia do następ­ne­go poko­le­nia, w prze­ci­wień­stwie do od naro­dzin do śmier­ci lub „gro­bu” w ramach tego same­go pokolenia.

.

W pra­cow­ni pro­jek­to­wej CTH opra­co­wa­no pro­gram prze­strzen­ny zop­ty­ma­li­zo­wa­nej jed­nost­ki miesz­kal­nej: miej­sce na podwój­ne łóż­ko, przy­naj­mniej jed­no sta­no­wi­sko do pra­cy z lap­to­pem, „inte­li­gent­ną“ kuch­nię i łazien­kę. W dom­ku zna­la­zła się też prze­strzeń do spo­ży­wa­nia posił­ków z trze­ma przy­ja­ciół­mi, kana­pa do wypo­czyn­ku, a tak­że nie­zbęd­ne miej­sca do prze­cho­wy­wa­nia. CTH prze­zna­czo­ny jest na miesz­ka­nie gościn­ne dla Wydziału Wzornictwa, nie jest więc tyl­ko pro­jek­tem, ale domem mieszkalnym.

Czytaj tak­że: Wioskę w Hiszpanii sprze­dam w dobrej cenie

Niezależność energetyczna

CTH jest auto­no­micz­ny ener­ge­tycz­nie, ponie­waż całe swo­je zapo­trze­bo­wa­nie na ener­gię pokry­wa ze słoń­ca. Dwanaście pane­li foto­wol­ta­icz­nych na dachu dzia­ła w sys­te­mie off-​grid i ładu­je maga­zyn ener­gii elek­trycz­nej o pojem­no­ści 8 kWh. To zapew­nia ener­gię do ogrze­wa­nia pomiesz­cze­nia, cie­płej wody i zasi­la­nia urzą­dzeń. Przy nad­pro­duk­cji ener­gii sło­necz­nej wystar­czy jej do bez­płat­ne­go łado­wa­nia np. rowe­rów elek­trycz­nych. Instalację sło­necz­ną i maga­zyn ener­gii dostar­czy­ła fir­ma IBC Solar. 

Dom CHT ma para­me­try lep­sze od domu pasyw­ne­go, więc zapo­trze­bo­wa­nie na ener­gię do ogrze­wa­nia ma bar­dzo niskie. Potrzebne cie­pło dostar­cza pro­mien­nik elek­trycz­ny w tyn­ku gli­nia­nym. Z kolei nie­zbęd­ną wymia­nę powie­trza zapew­nia wen­ty­la­tor z odzy­skiem ciepła.

Niski koszt budowy

Przez co naj­mniej pięć lat dom będzie moni­to­ro­wa­ny w celu wery­fi­ka­cji zało­żeń. Po zakoń­cze­niu pomia­rów i użyt­ko­wa­nia budy­nek zosta­nie cał­ko­wi­cie roze­bra­ny bez pozo­sta­wia­nia śla­dów. Nadające się do użyt­ku kom­po­nen­ty wró­cą na rynek. Nawet młot wybu­rze­nio­wy nie będzie potrzeb­ny. W ide­al­nym przy­pad­ku nie ma żad­nych pozostałości.

Wydział pro­jek­to­wa­nia na Uniwersytecie w Coburgu

• Powierzchnia : 19 m²
• Rok budo­wy : 2022
• Projekt: Til Frank i Christopher Nguyen
• Kubatura : 66 m³
• Współczynnik U, ścia­ny pod­ło­ga i dach : 0,13 W/​m2K
• Zapotrzebowanie ener­gii na ocie­ple­nie : 900 W
• Powierzchnia foto­wol­ta­iki : 22 m²
• Moc foto­wol­ta­iki : 4,4 KWp
• Magazyn ener­gii : 9,6 kWh
• Zbiornik na wodę : 300 l
• Zbiornik na desz­czów­kę : 750 l
• Zbiornik na nie­czy­sto­ści : 500 l
• Stan suro­wy zamknię­ty, koszt: 30 tys. €