Kaucja za butelki i puszki coraz bliżej

W 2024 roku ma już funk­cjo­no­wać w Polsce sys­tem kau­cyj­ny na opa­ko­wa­nia. Nie ma jesz­cze sta­wek, jakie przyj­dzie nam pła­cić. To roz­po­rzą­dze­nie okre­śli, ile będzie wyno­si­ła kau­cja za butel­ki pla­sti­ko­we, szkla­ne i pusz­ki alu­mi­nio­we. W tej gru­pie znaj­dą się tak­że mię­dzy inny­mi pro­du­cen­ci alkoholi. 

System kau­cyj­ny obej­mie wszyst­kie butel­ki szkla­ne do 1,5 litra. Będzie też kau­cja na pusz­ki alu­mi­nio­we do 1 litra oraz kau­cja na butel­ki pla­sti­ko­we do 3 litrów. Tak prze­wi­du­je pro­jekt usta­wy o zmia­nie usta­wy o gospo­dar­ce opa­ko­wa­nia­mi i odpa­da­mi opa­ko­wa­nio­wy­mi oraz usta­wy o odpa­dach, któ­re­go kon­sul­ta­cje wła­śnie się zakończyły. 

Małpki i puszki z dodatkową opłatą kaucyjną

Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapo­wia­da „koniec z małp­ka­mi na uli­cach“. Kaucja za „małp­ki“ czy­li nie­wiel­kie bute­lecz­ki z alko­ho­lem może skoń­czyć z powszech­nym zaśmie­ca­niem śro­do­wi­ska taki­mi opa­ko­wa­nia­mi. Równie czę­sto na uli­cach, w par­kach, przy dro­gach i w lasach zna­leźć moż­na pusz­ki po piwie i napo­jach. Dodatkowa opła­ta powin­na zachę­cić Polaków do zbie­ra­nia . Według sza­cun­ków mini­ster­stwa, kau­cja za pusz­ki alu­mi­nio­we o pojem­no­ści do 1litra zwięk­szy poziom zbie­ra­nia puszek o o 10 proc., czy­li ok. 400 mln szt.

Włączenie do sys­te­mu kau­cyj­ne­go szkla­nych bute­lek jed­no­ra­zo­we­go użyt­ku o pojem­no­ści do 1,5l ma pomóc roz­wią­zać pro­blem zanie­czysz­cza­nia śro­do­wi­ska tzw. małp­ka­mi. W przy­pad­ku nie­ob­ję­cia ich sys­te­mem kau­cyj­nym ist­nia­ło­by też ryzy­ko prze­cho­dze­nia pro­du­cen­tów z bute­lek wie­lo­krot­ne­go użyt­ku na jed­no­ra­zo­we, cze­go chce­my uniknąć

Jacek Ozdoba, wice­mi­ni­ster kli­ma­tu i środowiska

Branża opa­ko­wań nie jest zado­wo­lo­na z propozycji.Poziom recy­klin­gu puszek po napo­jach od lat prze­kra­cza 80 proc., a wszyst­kich opa­ko­wań alu­mi­nio­wych wyno­si ok. 60–65 proc. wobec wyma­ga­nych prze­pi­sa­mi unij­ny­mi 50 proc. Od stro­ny eko­no­micz­nej kau­cja na pusz­ki ozna­cza „wyję­cie” jed­ne­go z naj­cen­niej­szych surow­ców wtór­nych oraz utra­tę kwo­ty 600 milio­nów zło­tych tra­fia­ją­cych obec­nie do sor­tow­ni odpa­dów – oce­nił Jacek Wodzisławski, Prezes Fundacji RECAL.

Butelki i puszki oddamy bez paragonu abo wrzucimy do automatu

Dla jasno­ści, nie będzie opła­ca­ło się sto­so­wać innych roz­wią­zań niż kau­cje. Wprowadzający napo­je w opa­ko­wa­niach będą mie­li obo­wią­zek osią­gnąć pozio­my selek­tyw­nej zbiór­ki. Docelowo będzie to 90 proc. wpro­wa­dzo­nych opa­ko­wań obję­tych sys­te­mem. W przy­pad­ku nie­osią­gnię­cia wyma­ga­nych pozio­mów przed­się­bior­cy będą pono­si­li opła­tę pro­duk­to­wą, na tyle wyso­ką, że bar­dziej opła­ci się im wpro­wa­dzić kaucje. 

Projekt usta­wy nie narzu­ca przed­się­bior­com two­rzą­cym sys­tem wybo­ru spo­so­bu zbie­ra­nia opa­ko­wań i odpa­dów opa­ko­wa­nio­wych. Będą mogli więc oprzeć się wyłącz­nie na zbie­ra­niu opa­ko­wań i odpa­dów przez skle­py, ale tak­że insta­lo­wać auto­ma­ty do odbie­ra­nia bute­lek w skle­pach i poza nimi

Jacek Ozdoba

Kaucja za butel­ki i pusz­ki będzie zwra­ca­na w momen­cie odda­wa­nia opa­ko­wa­nia do skle­pu, bez para­go­nu. Puszki i butel­ki obję­te sys­te­mem kau­cyj­nym będzie musiał przy­jąć każ­dy sklep o powierzch­ni han­dlo­wej powy­żej 100 m². Mniejsze jed­nost­ki han­dlo­we będą mogły odbie­rać te opa­ko­wa­nia i odpa­dy opa­ko­wa­nio­we oraz zwra­cać kau­cję na zasa­dzie dobro­wol­no­ści. Wszystkie jed­nost­ki han­dlo­we będą nato­miast zobo­wią­za­ne do pobie­ra­nia kaucji.

Czytaj tak­że: Kaucja za butel­ki pla­sti­ko­we i szkla­ne. Są szcze­gó­ły

Ile wyniesie kaucja za butelki? 

Ustawa okre­śli mak­sy­mal­ną wyso­kość kau­cji, ale dokład­ne staw­ki mają być już poda­ne w roz­po­rzą­dze­niu. Ile mogą wynieść? Będzie to praw­do­po­dob­nie kil­ka­dzie­siąt groszy

Na przy­kład w W Chorwacji kau­cja jest rów­na 0,07 EUR za opa­ko­wa­nie – czy­li ponad 30 gro­szy. W Niemczech jest to 0,25 euro czy­li tro­chę ponad zło­tów­kę. W Finlandii kau­cja zale­ży od rodza­ju opa­ko­wa­nia i wyno­si od 0,1 euro do 0,40 euro (w zależ­no­ści od mate­ria­łu i pojem­no­ści butel­ki) – a więc od 0,5 do 1,8 zł. 

Według zało­żeń, prze­pi­sy usta­wy wej­dą w życie z dniem 1 stycz­nia 2023 r. Natomiast przed­się­bior­cy będą mie­li czas, aby utwo­rzyć sys­tem kau­cyj­ny w ter­mi­nie nie póź­niej niż 24 mie­się­cy od wej­ścia w życie usta­wy – sza­cun­ko­wo do 1 lip­ca 2024 r.