Co, jeśli wszystkie kraje zdecydują się na zerowe emisje

Gdyby uda­ło się zatrzy­mać wzrost tem­pe­ra­tu­ry glo­bal­nej na pozio­mie 1,5 st. C, glo­bal­ny PKB spo­wol­nił­by o ok. 0,04 proc. To jest cena za zero­we emi­sje. Teraz jed­nak nic nie wska­zu­je na to, by świat szedł w stro­nę ogra­ni­cze­nia kon­sump­cji i kata­stro­fy klimatycznej. 

Raport Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change, sta­no­wi trze­cią część szó­ste­go rapor­tu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC). Zespół ten – w któ­re­go skład wcho­dzą naukow­cy nie­mal z 300 kra­jów – został powo­ła­ny w 1988 roku przez ONZ dla oce­ny przy­czyn i skut­ków zmian kli­ma­tu. Swoje rapor­ty IPCC przed­sta­wia co 5–7 lat.

Szósty raport IPCC

Nad szó­stym rapor­tem pra­co­wa­ły trzy gru­py robo­cze. Pierwsza z nich sku­pia­ła się na ana­li­zie lite­ra­tu­ry nauko­wej doty­czą­cej pod­staw nauko­wych: Physical Science Basis. Ta gru­pa opu­bli­ko­wa­ła naj­now­sze usta­le­nia w sierp­niu 2021 r. Druga gru­pa robo­cza sku­pia­ła się na kon­se­kwen­cjach zmian kli­ma­tu, adap­ta­cji i zagro­że­niach: Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Wyniki prac tego zespo­łu zosta­ły opu­bli­ko­wa­ne 28 lute­go 2022 r. Trzecia gru­pa robo­cza opra­co­wa­ła mate­ria­ły doty­czą­ce spo­so­bów ogra­ni­cza­nia zmian kli­ma­tu: Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change. Praca tej gru­py zosta­ła opu­bli­ko­wa­na 4 kwietnia.

Bez natych­mia­sto­we­go i głę­bo­kie­go cię­cia emi­sji gazów cie­plar­nia­nych, obej­mu­ją­ce­go wszyst­kie sek­to­ry gospo­dar­ki, ogra­ni­cze­nie glo­bal­ne­go ocie­ple­nia do 1,5 st. C jest poza zasięgiem

prof. Jim Skea z Imperial College London, prze­wod­ni­czą­cy III gru­py roboczej.

Na kon­fe­ren­cji pra­so­wej prof. Skea zazna­czył, że nad publi­ka­cją pra­co­wa­ło w for­mie wolon­ta­ria­tu 278 auto­rów z 65 kra­jów. W trak­cie pra­cy naukow­cy udzie­li­li odpo­wie­dzi na 60 000 komentarzy.Naukowiec omó­wił naj­waż­niej­sze usta­le­nia. Wynika z nich, że w latach 2010–2019 śred­nia, rocz­na emi­sja gazów cie­plar­nia­nych osią­gnę­ła naj­wyż­szy poziom w histo­rii. Emisja gazów w 2019 r. była o 12 proc. wyż­sza niż w roku 2010 i 54 proc. wyż­sza niż w 1919 r.

Daleko od celu

Zdecydowanie nie jeste­śmy na ścież­ce ogra­ni­cze­nia glo­bal­ne­go ocie­ple­nia do pozio­mu 1,5 st. C 

prof. Jim Skea

Prof. Skea zazna­czył rów­nież, że zauwa­żal­ny jest wzrost ini­cja­tyw poszcze­gól­nych państw i miast w kie­run­ku wal­ki ze skut­ka­mi zmian kli­ma­tu. Do tej pory 826 miast i 103 regio­ny usta­li­ły daty trans­for­ma­cji w kie­run­ku gospo­dar­ki zero­emi­syj­nej i wal­ki z defo­re­sta­cją. 56 kra­jów wpro­wa­dzi­ło roz­wią­za­nia praw­ne mają­ce na celu reduk­cję lub unik­nię­cie emi­sji gazów, co prze­kła­da się na pokry­cie poło­wy glo­bal­nej emi­sji gazów. Jednak prof. Skea zazna­czył, że dzia­ła­nia te są cią­gle niewystarczające.

Czytaj tak­że: Raport IPCC: 4 rze­czy, któ­re musisz wiedzieć 

Ocenił, że nie­kwe­stio­no­wa­nym suk­ce­sem w kie­run­ku ochro­ny pla­ne­ty przed skut­ka­mi zmian kli­ma­tu jest spa­dek ceny zasto­so­wa­nia ener­gii odna­wial­nej (ener­gii sło­necz­nej, wia­tro­wej i baterii).

Jak zerowe emisje wpłyną na PKB

Na spo­tka­niu zor­ga­ni­zo­wa­nym w Warszawie, przez Centrum Współpracy i Dialogu Uniwersytetu Warszawskiego, dr Jan Witajewski-​Baltvilks, kie­row­nik Warszawskiego Ośrodka Ekonomii Ekologicznej UW i jeden z auto­rów III czę­ści rapor­tu powie­dział, że zgro­ma­dzo­na lite­ra­tu­ra nauko­wa pozwo­li­ła na obli­cze­nie mate­ma­tycz­ne doty­czą­ce spad­ku pozio­mu gospo­dar­cze­go, jeśli wszyst­kie kra­je zde­cy­du­ją się na trans­fer gospo­da­rek w kie­run­ku zeroemisyjnym.

Dekarbonizacja nie będzie wią­za­ła się ze wzro­stem gospo­dar­czym. Będzie to raczej nie­wiel­kie spo­wol­nie­nie. Szacujemy, że gdy­by uda­ło się zatrzy­mać wzrost tem­pe­ra­tu­ry glo­bal­nej na pozio­mie 1,5 st. C, skut­ko­wa­ło­by to spo­wol­nie­niem gospo­dar­czym na pozio­mie 0,04 proc. 

Dr Witajewski-​Baltvilks

Dr Witajewski-​Baltvilks był odpo­wie­dzial­ny za pra­cę nad 16. roz­dzia­łem III czę­ści rapor­tu: Innovation, tech­no­lo­gy, deve­lop­ment and transfer.

Nowoczesne technologie

Przedstawił przy tym trzy rodza­je nowo­cze­snych tech­no­lo­gii, któ­re pomo­gą gospo­dar­kom wal­czyć z emi­sja­mi gazów, ale mają też swo­je skut­ki ubocz­ne: LVC (Local Value Creation) – ina­czej zale­sia­nie; BECCS (Bioenergy with Carbon Capture and Storage) – pole­ga na upra­wie roślin ener­ge­tycz­nych i wychwy­ty­wa­niu oraz zago­spo­da­ro­wy­wa­niu CO2; DAC (Direct Air Capture) – to urzą­dze­nia mają­ce zdol­ność wychwy­ty­wa­nia CO2 z atmosfery.

Jak oce­nił, zarów­no zale­sia­nie, jak i upra­wa roślin ener­ge­tycz­nych, wyma­ga bar­dzo dużo prze­strze­ni. W rezul­ta­cie ogra­ni­cza­my miej­sce na upra­wy, z któ­rych powsta­je jedze­nie. To ozna­cza wzrost cen żyw­no­ści w przy­szło­ści. Technologia DAC zuży­wa nato­miast bar­dzo dużo ener­gii elek­trycz­nej, co może skut­ko­wać wzro­stem cen ener­gii elek­trycz­nej – ostrzegł nauko­wiec i dodał, że da się ogra­ni­czyć skut­ki ubocz­ne nowych tech­no­lo­gii. Ważny jest czas, jaki poświę­ci­my na transformację.

Im póź­niej wyco­fa­my się z paliw kopal­nych, tym bar­dziej uza­leż­ni­my się od nowych tech­no­lo­gii, któ­re nie są niewinne. 

Dr Witajewski-​Baltvilks

Żeby zmniej­szyć uza­leż­nie­nie od wymie­nio­nych tech­no­lo­gii, gospo­dar­ki na całym świe­cie musia­ły­by zre­ali­zo­wać stra­te­gię zero­emi­syj­ną do 2060 r.

Dr Jan Witajewski-​Baltvilks zwró­cił uwa­gę, że nad tek­stem 16 roz­dzia­łu III czę­ści rapor­tu IPCC, pra­co­wa­ła rów­nież dr hab. Karolina Safarzyńska z Katedry Ekonomii Politycznej Uniwersytetu Warszawskiego – choć nie ma jej w ofi­cjal­nym zesta­wie­niu autorów.