Wyższe kary za przestępstwa środowiskowe

Komisja Europejska szy­ku­je nową dyrek­ty­wę unij­ną w spra­wie zwal­cza­nia prze­stępstw prze­ciw­ko śro­do­wi­sku. Chodzi na przy­kład o nie­le­gal­ny han­del drew­nem, nie­le­gal­ny recy­kling stat­ków lub nie­le­gal­ny pobór wody. Polska już wpro­wa­dza ostrzej­sze kary, któ­re doty­czą przede wszyst­kim śmieci. 

Polski Główny Inspektor Ochrony Środowiska przy­go­to­wał nowe­li­za­cję prze­pi­sów o prze­stęp­czo­ści śro­do­wi­sko­wej. Zakłada, że kary za śmie­ce­nie na przy­kład w lesie wynio­są co naj­mniej 500 zł, a za skła­do­wa­nie odpa­dów – 1 tys. zł. Inny prze­pis prze­wi­du­je, że kto na tere­nie obję­tym ochro­ną nisz­czy i uszka­dza rośli­ny, zwie­rzę­ta, grzy­by i sie­dli­ska pod­le­ga grzyw­nie albo karze pozba­wia­nia wol­no­ści od 3 mie­się­cy do 5 lat. To samo doty­czy zwie­rząt, roślin i grzy­bów pod ochroną.

Wyższe kary prze­wi­dzia­no za śmie­ci. Za nie­le­gal­ne skła­do­wa­nie nie­bez­piecz­nych odpa­dów gro­zić ma od 2 do 12 lat wię­zie­nia. Natomiast 10 lat kary pozba­wia­nia wol­no­ści gro­zi tym, co postę­pu­ją z odpa­da­mi nie­zgod­nie z pra­wem, zagra­ża­jąc śro­do­wi­sku i zdro­wiu człowieka. 

W przy­pad­ku ska­za­nia spraw­cy za umyśl­ne prze­stęp­stwo prze­ciw­ko śro­do­wi­sku, obli­ga­to­ryj­nie orze­ka­na będzie przez sąd nawiąz­ka nawet do 10 mln zł na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. 

Czytaj tak­że: Palisz, śmie­cisz, przy­go­tuj się na wyż­sze kary 

Projekt jest po uzgod­nie­niach i kon­sul­ta­cjach. Teraz cze­ka na przy­je­cie przez rząd. 

Kara pozbawienia wolności

Przestępczość śro­do­wi­sko­wa jest czwar­tą co do wiel­ko­ści na świe­cie. Taka nie­le­gal­na dzia­łal­ność przy­no­si korzy­ści nie­kie­dy porów­ny­wal­ne z han­dlem nar­ko­ty­ka­mi. Czarny rynek odpa­dów rocz­nie oce­nia się na 4–15 mld euro, han­del drew­nem 6 mld euro, nie­le­gal­ny han­del dzi­ki­mi zwie­rzę­ta­mi przy­no­si 7–9 mld euro.

Same kary admi­ni­stra­cyj­ne oka­zu­ją się za małe. Z tego powo­du Komisja Europejska zapro­po­no­wa­ła wzmoc­nie­nie ochro­ny śro­do­wi­ska poprzez pra­wo kar­ne. Zdefiniuje nowe kate­go­rie prze­stępstw kar­nych, któ­re dotyczą:

• nie­le­gal­ne­go han­dlu drewnem
• nie­le­gal­ne­go recy­klin­gu statków
• poważ­ne­go naru­sze­nia unij­nych prze­pi­sów doty­czą­cych chemikaliów
• nie­le­gal­ne­go pobo­ru wody 
• naru­sze­nia prze­pi­sów postę­po­wa­nia z flu­oro­wa­ny­mi gaza­mi cieplarnianymi,
• inwa­zyj­nych gatunków
• obcho­dze­nie pozwo­leń i ocen oddzia­ły­wa­nia na środowisko
• zrzu­tu sub­stan­cji zanie­czysz­cza­ją­cych ze statków.

Jeżeli prze­stęp­stwo powo­du­je lub może spo­wo­do­wać śmierć lub poważ­ne uszko­dze­nie cia­ła jakiej­kol­wiek oso­by, to pań­stwa człon­kow­skie powin­ny prze­wi­dzieć co naj­mniej karę pozba­wie­nia wol­no­ści do lat dzie­się­ciu. W pro­jek­cie dyrek­ty­wy pro­po­nu­je się rów­nież dodat­ko­we sank­cje. Oprócz przy­wró­ce­nia przy­ro­dy do poprzed­nie­go sta­nu ma to być tak­że pozba­wia­nie dostę­pu do środ­ków publicz­nych i prze­tar­gów oraz cof­nię­cie zezwoleń.

Zmiana dyrek­ty­wy ma zwięk­szyć sku­tecz­ność docho­dzeń i postę­po­wań kar­nych. Komisja chce, by pań­stwa opra­co­wa­ły tu stra­te­gie krajowe.

Wniosek usta­wo­daw­czy zosta­nie teraz prze­ka­za­ny Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Europejskiej.