Trzy regiony węglowe dostaną pomoc

Bank Światowy w part­ner­stwie z Komisją Europejską pomo­że Polsce prze­pro­wa­dzić spra­wie­dli­wą trans­for­ma­cję w trzech regio­nach węglo­wych: dol­no­ślą­skim, ślą­skim i wielkopolskim. 

Zielony Ład

Komisja Europejska, dzia­ła­jąc w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, któ­re­go celem jest osią­gnię­cie neu­tral­no­ści kli­ma­tycz­nej do 2050 r., stwo­rzy­ła war­ty nie­mal 17,5 miliar­da euro Fundusz Sprawiedliwej Transformacji. Fundusz będzie wspie­rał dywer­sy­fi­ka­cję gospo­dar­czą euro­pej­skich tere­nów naj­bar­dziej uza­leż­nio­nych od sek­to­ra węglo­we­go i nara­żo­nych na skut­ki dekar­bo­ni­za­cji. Środki mają wspo­móc pra­cow­ni­ków w naby­ciu nowych kwa­li­fi­ka­cji i umie­jęt­no­ści. Ponadto, będą wyko­rzy­sta­ne w celu pobu­dze­nia inwe­sty­cji w zie­lo­ne tech­no­lo­gie i infra­struk­tu­rę, a tak­że w rege­ne­ra­cję i odbu­do­wę zaso­bów zie­mi. Polska z pro­po­no­wa­ną alo­ka­cją na pozio­mie 2 miliar­dów euro ma być naj­więk­szym bene­fi­cjen­tem Funduszu.

Globalna eks­per­ty­za będzie klu­czo­wa dla sku­tecz­ne­go wdro­że­nia spra­wie­dli­wej trans­for­ma­cji. Mamy nadzie­ję, że z pomo­cą Komisji Europejskiej i Banku Światowego pol­skie regio­ny gór­ni­cze będą lepiej przy­go­to­wa­ne do tej trans­for­ma­cji i wyko­rzy­sta­nia środ­ków finan­so­wych na stra­te­gicz­ne ini­cja­ty­wy, któ­re pobu­dzą roz­wój lokal­nych gospo­da­rek – Marek Prawda, dyrek­tor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce.

Sprawiedliwa transformacja

W ostat­nich latach Polska osią­gnę­ła zna­czą­ce postę­py w oddzie­le­niu roz­wo­ju gospo­dar­cze­go od wzro­stu zapo­trze­bo­wa­nia na ener­gię. Podczas gdy gospo­dar­ka uro­sła od począt­ku lat 90. sied­mio­krot­nie, inten­syw­ność ener­ge­tycz­na spa­dła o 56 pro­cent. Pomimo tych suk­ce­sów, Polska pozo­sta­je jed­nym z naj­bar­dziej uza­leż­nio­nych od węgla kra­jów w Europie. Niemal 90 tysię­cy ludzi nadal bez­po­śred­nio utrzy­mu­je się z górnictwa.

Czytaj: Trzy razy Paryż, taka kopalnia

Aby trans­for­ma­cja była sku­tecz­na, musi być spra­wie­dli­wa i akcep­to­wal­na dla wszyst­kich. Należy zatem uwzględ­nić od same­go począt­ku jej skut­ki, przede wszyst­kim te spo­łecz­ne, a tak­że wdro­żyć wszel­kie moż­li­we instru­men­ty w celu ich łago­dze­nia – Atur Soboń, peł­no­moc­nik rzą­du do spraw trans­for­ma­cji spół­ek ener­ge­tycz­nych i gór­nic­twa węglowego.

Mapy drogowe

Bank Światowy wspie­rał sze­reg regio­nów i kra­jów w obsza­rze trans­for­ma­cji węglo­wej, mię­dzy inny­mi Macedonię Zachodnią, Grecję, Bułgarię, Bałkany Zachodnie czy Ukrainę. Pracował też w Rosji, Polsce i Rumunii. Bank dora­dza kra­jom jak dekar­bo­ni­zo­wać gospo­dar­kę poprzez dzia­ła­nia, któ­re są wyko­nal­ne z eko­no­micz­ne­go punk­tu widze­nia, dosto­so­wa­ne do indy­wi­du­al­nych potrzeb, a tak­że któ­re nadą­ża­ją za naj­now­szy­mi tren­da­mi w zakre­sie dobrych prak­tyk, finan­sów i inno­wa­cji technologicznych. 

W ramach ini­cja­ty­wy „Wsparcie dla trans­for­ma­cji ener­ge­tycz­nej w regio­nach węglo­wych” Bank Światowy wraz z Komisją Europejską poma­ga­ją regio­nom w przy­go­to­wa­niu map dro­go­wych, według któ­rych wpro­wa­dza­ne są refor­my i wzmac­nia­ne insty­tu­cje. Pomoc dla regio­nów gór­ni­czych może mieć róż­ne for­my w zależ­no­ści od poszcze­gól­nych wyzwań i dostęp­nych instru­men­tów w danych regionach.

Odbudowa gospo­da­rek poprzez ogra­ni­cza­nie emi­sji oraz inwe­sty­cje w zie­lo­ną przy­szłość to nasze prio­ry­te­ty w Europie. Mamy nadzie­ję, że doradz­two eks­per­tów Banku pozwo­li Polsce lepiej radzić sobie z wyzwa­nia­mi i szan­sa­mi, jakie przy­no­si dekar­bo­ni­za­cja. Aby Polska, a tak­że wie­le innych kra­jów, weszła na ścież­kę bar­dziej zrów­no­wa­żo­ne­go wzro­stu, w cza­sie trans­for­ma­cji ener­ge­tycz­nej potrzeb­na jest ochro­na lokal­nych spo­łecz­no­ści. Regiony gór­ni­cze na całym świe­cie będą czer­pać z pol­skich doświad­czeń – Marcus Heinz, przed­sta­wi­ciel Banku Światowego na Polskę i kra­je bałtyckie.

Wsparcie rejonów węglowych

Wsparcie Komisji Europejskiej dla regio­nów węglo­wych w trans­for­ma­cji opie­ra się na boga­tym doświad­cze­niu zaczerp­nię­tym z Inicjatywy Unii Europejskiej na rzecz Regionów Górniczych w Procesie Transformacji. Poprzez tę Inicjatywę Komisja Europejska stwo­rzy­ła forum dia­lo­gu dla 34 regio­nów gór­ni­czych w 14 kra­jach Unii Europejskiej, a tak­że repo­zy­to­rium wie­dzy o zagad­nie­niach transformacji. 

Przedstawiciele Unii, wła­dze cen­tral­ne i samo­rzą­do­we kra­jów wraz z part­ne­ra­mi spo­łecz­ny­mi ze związ­ków zawo­do­wych, przed­sta­wi­cie­le bran­ży, uczel­ni wyż­szych i sek­to­ra poza­rzą­do­we­go dzie­lą się swo­imi doświad­cze­nia­mi z trans­for­ma­cji ener­ge­tycz­nej i roz­ma­wia­ją o moż­li­wych roz­wią­za­niach. Ponadto, nie­któ­re regio­ny węglo­we otrzy­mu­ją pomoc tech­nicz­ną, któ­ra uła­twi im prze­pro­wa­dze­nie dekarbonizacji.