Unijne prawo o klimacie w pięciu punktach

Unia Europejska zobo­wią­za­ła się do osią­gnię­cia neu­tral­no­ści kli­ma­tycz­nej do 2050 r. Ten cel sta­nie się praw­nie wią­żą­cy, jeśli Parlament Europejski i Rada UE osią­gną poro­zu­mie­nie w spra­wie euro­pej­skie­go pra­wa o klimacie. 

Prawo o klimacie

Prawo o kli­ma­cie jest czę­ścią Europejskiego Zielonego Ładu – mapy dro­go­wej UE w kie­run­ku neu­tral­no­ści kli­ma­tycz­nej. Parlament Europejski od daw­na naci­ska na więk­szą ambi­cję. W paź­dzier­ni­ku 2020 roku przy­jął swo­je sta­no­wi­sko w spra­wie nowej legi­sla­cji. Europosłowie wezwa­li wów­czas do zaostrze­nia celu reduk­cji emi­sji do 2030 r. do 60 proc. w sto­sun­ku do 1990 r. i osią­gnię­cia neu­tral­no­ści kli­ma­tycz­nej przez wszyst­kie kra­je UE z osob­na do 2050 roku.

Komisja Europejska do kwe­stii reduk­cji pode­szła ostroż­niej – zapro­po­no­wa­ła zwięk­sze­nie pozio­mu reduk­cji emi­sji gazów cie­plar­nia­nych z 40 proc. do co naj­mniej 55 proc. W grud­niu Rada UE zatwier­dzi­ła ten nowy cel. 

Jak wska­zu­je Parlament Europejski, aby osią­gnąć cele reduk­cji, Unia Europejska opra­co­wa­ła odpo­wied­nie prawodawstwo.

System handlu emisjami CO2

Celem unij­ne­go sys­te­mu han­dlu upraw­nie­nia­mi do emi­sji (ETS) jest ogra­ni­cze­nie emi­sji dwu­tlen­ku węgla w prze­my­śle. Yo ozna­cza, że na każ­dą tonę emi­to­wa­ne­go CO2 muszą posia­dać pra­wa. Kupują je za pośred­nic­twem aukcji. Dodatkowo sys­tem ma pobu­dzać inno­wa­cje w sektorze.

ETS jest pierw­szym i naj­więk­szym na świe­cie ryn­kiem upraw­nień do emi­sji CO2. Reguluje oko­ło 40 proc. cał­ko­wi­tej emi­sji gazów cie­plar­nia­nych w UE i obej­mu­je oko­ło 11 tys. elek­trow­ni i zakła­dów produkcyjnych. 

Podatek węglowy

Mechanizm dosto­so­wy­wa­nia cen na gra­ni­cach z uwzględ­nie­niem emi­sji dwu­tlen­ku węgla (CBAM) to nic inne­go jak usta­le­nie ceny CO2 na impor­to­wa­ne towa­ry. Ma to na celu unik­nię­cie tzw. „uciecz­ki emi­sji“, czy­li prze­no­sze­nia przez prze­mysł UE pro­duk­cji do kra­jów o mniej restryk­cyj­nych prze­pi­sach doty­czą­cych emi­sji gazów cie­plar­nia­nych. Oczekuje się, że Komisja Europejska przed­sta­wi pro­jekt jesz­cze w tym roku.

Ograniczenie emisji dwutlenku węgla z innych sektorów

Sektory nie­ob­ję­te ETS,jak trans­port, rol­nic­two, budow­nic­two i gospo­dar­ka odpa­da­mi – odpo­wia­da­ją za ok. 60 proc. ogól­nej emi­sji gazów cie­plar­nia­nych w UE. Celem jest zmniej­sze­nie emi­sji pocho­dzą­cych z tych sek­to­rów o 30 proc. do 2030 r. w porów­na­niu z 2005 r.

By tego doko­nać, pań­stwa człon­kow­skie uzgod­ni­ły kra­jo­we cele reduk­cyj­ne, któ­re są obli­cza­ne na pod­sta­wie pro­duk­tu kra­jo­we­go brut­to (PKB) na miesz­kań­ca, w zależ­no­ści od kra­ju wyno­szą od 0 proc. do 40 proc. Dla Polski ten cel wyno­si 7 proc., dla Szwecji i Luksemburga – 40 proc., a dla Bułgarii – 0 proc.

Potencjał lasów

Lasy pochła­nia­ją rocz­nie rów­no­war­tość 8,9 proc. cał­ko­wi­tej emi­sji gazów cie­plar­nia­nych w UE. UE chce wyko­rzy­stać ten poten­cjał do wal­ki ze zmia­na­mi kli­ma­tycz­ny­mi i zapo­bie­gać emi­sjom powo­do­wa­nym przez wyle­sia­nie. Państwa człon­kow­skie­go będą zobli­go­wa­ne do lep­sze­go zarzą­dza­nia lasa­mi i zale­sia­nia.

Edukacja kli­ma­tycz­na w pol­skich szkołach

Redukcja emisji z samochodów

Samochody oso­bo­we i dostaw­cze wytwa­rza­ją 15 proc. emi­sji CO2 w UE. Parlament zatwier­dził surow­sze limi­ty emi­sji CO2 dla samo­cho­dów: nowe cele reduk­cji emi­sji CO2 do 2030 r. to: 37,5 proc. dla nowych samo­cho­dów oso­bo­wych i 31 proc. dla dostawczych.

Ponadto, euro­po­sło­wie zatwier­dzi­li plan zmniej­sze­nia emi­sji CO2 z nowych samo­cho­dów cię­ża­ro­wych o 30 proc. do 2030 r., w porów­na­niu do pozio­mów emi­sji z 2019 r. Wezwali rów­nież do pod­ję­cia środ­ków uła­twia­ją­cych przej­ście na pojaz­dy elek­trycz­ne i hybrydowe.