Jak koszty CO2 wpływają na ceny energii

Podwyżki cen ener­gii elek­trycz­nej i gazu w 2022 roku będą rekor­do­we, co potwier­dzi­ła decy­zja Urzędu Regulacji Energetyki. Rachunki za gaz pój­dą o ponad poło­wę w górę, a za prąd – o pra­wie jed­na czwar­tą. Jak na to wpły­wa­ją ceny upraw­nień do emi­sji CO2, któ­re muszą kupo­wać zakła­dy ener­ge­tycz­ne? Dwa wykre­sy dobrze to obrazują.

Drogie upraw­nie­nia do emi­sji CO2, któ­rych cena prze­bi­ła ostat­nio 80 euro za 1 tonę, nie wpły­wa­ją na ceny gazu, któ­re mamy. Wpływają nato­miast na ceny ener­gii elek­trycz­nej, ale w róż­nym stopniu.

Prąd z gazu bardzo drogi

Specjalizująca się w trans­for­ma­cji ener­ge­tycz­nej orga­ni­za­cja Ember przy­go­to­wa­ła wykres, któ­ry zro­bił furo­rę. Wykorzystała go prze­wod­ni­czą­ca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, a tak­że „Financial Times“. Pokazuje, jakie są kosz­ty pro­duk­cji ener­gii z gazu z uwzględ­nie­niem opłat za emi­sje CO2. Wpis pocho­dzi z paź­dzier­ni­ka, od tego cza­su upraw­nie­nia zdro­ża­ły o oko­ło 20 euro, czy­li jed­ną trze­cią. Jednocześnie w tym cza­sie dro­żał gaz. 

Wykres poka­zu­je, że upraw­nie­nia do emi­sji CO2 sta­no­wią oko­ło 12 proc. pod­wyż­ki kosz­tów w cenie ener­gii elek­trycz­nej z gazu. W obli­cze­niach zało­żo­no, że ener­gia pocho­dzi z blo­ku gazowo-​parowego o wydaj­no­ści 55 proc. Na każ­dą pro­du­ko­wa­ną MWh ener­gii z takie­go blo­ku gazo­we­go emi­sje wyno­szą 0,37 tony CO2. 

CO2 a ceny energii z węgla

Natomiast w Polsce takich blo­ków mamy nie­wie­le, a gaz odpo­wia­da za jed­ną dzie­sią­tą pro­duk­cji ener­gii elek­trycz­nej, pod­czas gdy węgiel w tym roku aż za 80 proc. Węgiel kamien­ny jest dwu­krot­nie bar­dziej emi­syj­nym pali­wem niż gaz, a bru­nat­ny nawet pra­wie trzy­krot­nie bar­dziej emi­syj­nym – stąd ceny upraw­nień do emi­sji CO2 bar­dziej u nas wpły­wa­ją na ceny prą­du. Polski Komitet Energii Elektrycznej przy­go­to­wał gra­fi­kę, któ­ra poka­zu­je, że upraw­nie­nia do emi­sji CO2 odpo­wia­da­ją za 59 proc. kosz­tów wytwo­rze­nia tu ener­gii elektrycznej. 

Warto pod­kre­ślić, że nie cho­dzi o rachun­ki koń­co­we Polaków, tyl­ko o kosz­ty ener­gii po wyj­ściu z elek­trow­ni czy­li kosz­ty pro­du­cen­tów. Na rachun­kach sama ener­gia sta­no­wi mniej niż poło­wę, resz­ta to prze­sył oraz sta­łe opłaty.

Należy zauwa­żyć, że węgiel tak­że dro­żał w tym roku na potę­gę, ale świa­to­we ceny nie prze­kła­da­ją się od razu na kra­jo­we kontrakty.

O ile wzrosną rachunki za gaz w 2022 roku?

Polska nie znaj­du­je się w gru­pie kra­jów, któ­re są naj­bar­dziej dotknię­te pod­wyż­ka­mi cen za ener­gię. Kraje z wyso­kim udzia­łem gazu, jak Włochy, Holandia, czy nawet Hiszpania bar­dziej odczu­wa­ją koszty. 

Tymczasem nasze pod­wyż­ki i tak będą rekor­do­we. Urząd Regulacji Energetyki zatwier­dził tary­fy, któ­re sprze­daw­cy ener­gii i gazu mogą wpro­wa­dzić w życie od 1 stycz­nia 2022 roku. W nowej tary­fie PGNiG Obrót Detaliczny ceny gazu są wyż­sze o oko­ło 83 proc. Po uwzględ­nie­niu opłat abo­na­men­to­wych na tym samym co obec­nie pozio­mie oraz opłat dys­try­bu­cyj­nych Polskiej Spółki Gazownictwa, któ­re wzro­sły o 3,6 proc. śred­ni rachu­nek będzie w przy­szłym roku o 54 proc. wyż­szy. Warto tu zazna­czyć, że na te pod­wyż­ki ceny upraw­nień do emi­sji Co2 nie mają wpływu.

Najbardziej to odczu­ją oso­by ogrze­wa­ją­ce domy gazem. URE sza­cu­je, że mie­sięcz­nie zapła­cą o oko­ło 174 zł net­to wię­cej (plus VAT). W pierw­szym kwar­ta­le 2022 roku poda­tek VAT obni­żo­no z do 8 proc., więc ta pod­wyż­ka wynie­sie 188 zł. Od kwiet­nia VAT ma wró­cić do 23 proc., więc będzie to już 214 zł wię­cej na mie­sięcz­nym rachunku.

O ile wzrosną rachunki za prąd? 

Natomiast w przy­pad­ku ener­gii elek­trycz­nej pod­wyż­ki taryf głów­nych sprze­daw­ców prą­du: PGE, Tauron, Enea i Energa wynio­są prze­cięt­nie 37 proc. To poło­wa rachun­ku za prąd. Druga poło­wa to staw­ki dys­try­bu­cji, któ­re rosną o ok. 9 proc. W sumie rachu­nek sta­ty­stycz­nie wzro­śnie o 24 proc. Do tego trze­ba doli­czyć wyż­szą opła­tę moco­wą i za kogenerację.Czytaj także: 

Według URE śred­nie zuży­cie ener­gii w gospo­dar­stwach domo­wych w gru­pie G11 – czy­li cało­do­bo­wej, naj­po­pu­lar­niej­szej tary­fie za ener­gię – wyno­si 1,8 MWh rocz­nie. Tej gru­pie rachun­ki wzro­sną w roku o oko­ło 300 zł.

Czytaj tak­że: Wzrosną opła­ty na rachun­ku za prąd

W gru­pie G12 czy­li z podzia­łem na wyż­sze staw­ki w dzień i niż­sze w nocy, zuży­cie rocz­ne wyno­si sta­ty­stycz­nie 3,3 MWh. Tu rachun­ki rocz­ne wzro­sną o oko­ło 540 zł. 

Rząd przy­jął tar­czę anty­in­fla­cyj­ną, któ­ra w pierw­szym kwar­ta­le 2022 roku obni­ża VAT na ener­gię elek­trycz­ną z 23 proc. do 5 proc. i gaz z 23 proc. do 8 proc. Do koń­ca maja akcy­za na ener­gię elek­trycz­ną dla gospo­darstw domo­wych wyno­si zero zamiast 5 zł na MWh. To spra­wi, że nie od razu odczu­je­my pod­wyż­ko­wy szok. Będzie moż­na sta­rać się o jed­no­ra­zo­wy doda­tek osło­no­wy, wyno­szą­cy od 400 do ponad tysią­ca zło­tych rocznie.