Czy przejście na dietę wegańską pomoże naszej planecie? W Polsce, podobnie jak w innych krajach europejskich, narasta trend odchodzenia od spożywania mięsa. To niepokoi między innymi Agrounię, której lider mocno broni praw rolników. Czy jednak ma rację? Czy obecne wzorce produkowania żywności są dobre? Warto sprawdzić wiedzę na ten temat.
Ciekawy quiz na temat produkcji żywności przygotował UNEP – Program Środowiskowy ONZ. Wystarczy wejść na stronę i sprawdzić, czy udzielamy poprawnych odpowiedzi. Niektóre pytania mogą nas zaskoczyć.
Emisje CO2 z rolnictwa mają znaczenie
Nie ma wątpliwości, że rolnictwo przyczynia się do zmian klimatu. Globalnie jest odpowiedzialne za trzy czwarte wylesiania, ponieważ wymaga ogromnych ilości ziemi. Co więcej, przewiduje się, że do połowy wieku około 10 mln kilometrów kwadratowych lasów zostanie wykarczowanych, aby zaspokoić zapotrzebowanie na żywność. Tymczasem drzewa są potrzebne do łagodzenia zmian klimatu, ponieważ magazynują węgiel i uwalniają tlen.
Zwierzęta gospodarskie wytwarzają 15 procent wszystkich spowodowanych przez człowieka emisji gazów cieplarnianych, a całe rolnictwo powyżej 20 proc.
Czytaj także: Krowy dostaną maseczki na metan
Ponadto marnowana żywność odpowiada za 8 procent rocznych emisji gazów cieplarnianych. Co więcej, niepotrzebne opakowania trafiają z reguły na wysypiska. Około jedna trzecia produkowanej na świecie żywności jest tracona lub marnowana. Każdego roku statystyczny człowiek marnuje średnio 74 kg żywności czyli więcej niż przeciętna ludzka waga i jest to zjawisko ogólnoświatowe.
Za dużo i niezdrowo
Świat produkuje wystarczającą ilość żywności, aby wyżywić całą ludzkość. Nadal jednak produkcja i konsumpcja żywności nie są tak wydajne, jak powinny, a 3 miliardy ludzi na świecie nie ma dostępu do zdrowej diety.
Gdyby użytki zielone były efektywniej wykorzystywane jako podstawa pasz dla zwierząt gospodarskich, to ludzie mieliby wystarczająco dużo zboża do wyżywienia światowej populacji prognozowanej na 2050 rok. Coraz rzadziej jednak mamy w krajach rozwiniętych do czynienia, np. z krowami które pasą się na łąkach i żywią trawą. Zamiast tego zamknięte w oborach zwierzęta dostają specjalne pasze i kiszonki. Jest to wydajne i poste, ale nie jest tanie i wymaga wielu inwestycji, zaś zwierzętom wcale nie pomaga.
Czytaj także: Dieta dla planety zyskuje mocne poparcie
Zmniejszenie bioróżnorodności rolniczej to poważny problem światowy. Spośród 250 tys. znanych gatunków roślin, tylko 7 tys. wykorzystujemy jako żywność, a spośród nich 12 roślin uprawnych i pięć gatunków zwierząt zapewnia trzy czwarte dostarczanej w żywności energii. Diety ludzi na świecie stają się coraz bardziej podobne.
Dieta wegańska i różnorodna
Gdyby diety były bardziej różnorodne, bogate w rośliny i ubogie w tłuszcze nasycone, rafinowane ziarna, wysoko przetworzoną żywność i dodawane cukry to zapobiegłoby części zgonów dorosłych (według Komisji EAT-Lancet 19–24 proc.)
Produkcja białka pochodzenia roślinnego wymaga mniej ziemi, mniej wody i wytwarza mniej gazów cieplarnianych. Ponadto przejście na dietę bogatą w rośliny może pomóc w wykorzystaniu gorszych gruntów uprawnych.
Warto unikać przetworzonej żywności, konserwowanej chemicznie, pakowanej w plastik. Takiej, która tylko z zewnątrz wygląda ładnie.